łania”, dzieci nie bały się, ich zachowanie się było pozytywne, cechowała je chęć do badania rzeczy nowych i do zabawy.
W sytuacji, gdy matka z materiału była nieobecna, dzieci szybko przebiegały przez pokój, rzucały się na podłogę twarzą w dół zaciskając ręce, kurcząc swoje ciało i krzycząc z rozpaczy (ryc. 52). Obserwacje dokonane niezależnie przez dwie osoby — notujące takie ..wskaźniki strachu” jak krzyk, kulenie się, kołysanie,
7
ma matkami kq 7 materiału kq 7 drutu be? matki
Ryc. 52. Oceny testu „otwartego pola” wskazują na to, że wszystkie dzieci małpie spoufalone z matką z materiału wykazywały o wiele mniejsze zaburzenia, gdy była ona obecna (słupki kratkowane), niż w przypadku nieobecności jakiejkolwiek matki (słupki białe); oceny poniżej 2 świadczą o zachowaniu się pozbawionym lęku. Dzieci, które znały jedynie matkę z drutu, były bardzo niespokojne, niezależnie od tego, czy była ona obecna (słupki czarne), czy nie (słupki białe).
Podobnie zachowywały się dzieci chowane bez matki.
Ryc. 51. W teście „otwartego pola” umieszczono małpę w pokoju, daleko od klatki, do której była przyzwyczajona; nieznane przedmioty stanowiły dodatkowy element niepokoju. Jeżeli nie było żadnej matki, małpka z reguły kuliła się w kącie (u góry). Obecność matki z drutu nie zmieniała jej lękowego zachowania się, natomiast matka z materiału powodowała szybkie uspokojenie się małpki. Dziecko musiało najpierw przytulić się do niej (pośrodku), a następnie wyruszało, by zbadać pokój i bawić się przedmiotami (u dołu). Dla większego dodania sobie otuchy, małpka wracała od czasu do czasu do matki.
119