205
W wyrobach ściernych stosuje się:
- ziarna ścierne,
- mikroziama ścierne.
Twardością ściernicy nazywamy opór, który stawia spoiwo wiążące ziarna ścierne w masę ściernicy, przeciw wykruszaniu ziam pod działaniem sił zewnętrznych. Twardość ściernicy nie zależy od twardości materiału ściernego, lecz od spoiwa, tzn. od siły, z jaką utrzymuje ono w sobie ziarna materiału ściernego. Im mocniej ziarna są osadzone w spoiwie, tym większa siła jest potrzebna, by je stamtąd wyrwać. Spoiwo powinno dopóty utrzymywać ziarno, dopóki jest ono ostre. Po stępieniu się ziarna, wskutek wzrostu oporu skrawania spoiwo zaczyna się kruszyć i stępione ziarna wypadają z niego, odsłaniając nowe, ostre ziarna, które biorą udział w skrawaniu. W ten sposób ściernica sama się ostrzy. Jeżeli ziarno wykrusza się ze spoiwa przed stępieniem, oznacza to, że ściernica jest zbyt miękka, „sypie się”. Ściernica taka zbyt szybko się zużywa. Jeżeli natomiast ziarno po stępieniu nie wykrusza się ze spoiwa, ściernica jest zbyt twarda i „pali”, gdyż na skutek tarcia część obrabiana podgrzewa się do wysokiej temperatury. Ściernica odpowiednio dobrana do danego materiału obrabianego nie powinna być ani zbyt twarda, ani zbyt miękka.
Pomiaru twardości ściernic dokonuje się następującymi metodami:
- piaskową - stosuj e się j ą do wyrobów ściernych o spoiwie ceramicznym i żywicznym oraz ziarnistości 8-90. Miarą twardości jest głębokość wgłębienia utworzonego na powierzchni wyrobu ściernego pod działaniem strumienia piasku kwarcowego,
- wciskania kulki - stosuje się ją do badania wyrobów ściernych o spoiwie ceramicznym i ziarnistości 100 - F280/37. Miarą twardości jest głębokość odcisku kulki stalowej o określonej średnicy, wciskanej w wyrób ścierny za pomocą aparatu Rockwella z określonym naciskiem,
- wiercenia otworu określonej głębokości (1 = 2,5 mm) z ustalonym naciskiem osiowym - stosuje się ją w odniesieniu do ściernic o spoiwie bakelitowym lub gumowym. Miarą twardości jest czas wiercenia.
Twardość ściernic oznacza się za pomocą symboli literowych (tab. 12.2). Twardość ściernicy zależy od właściwości wytrzymałościowych spoiwa i od grubości warstewek wiązania łączącego poszczególne ziarna. Im większa jest zawartość spoiwa w objętości ściernicy, tym większa jest jej twardość. Przy większej zawartości spoiwa objętość porów jest mniejsza. Można więc powiedzieć, że twardość ściernicy jest tym większa, im mniejsza jest objętość porów w stosunku do objętości całego narzędzia.
Określonym twardościom ściernic podporządkowane są określone względne objętości porów w ściernicy. Porowatość ściernicy, związaną ściśle z twardością, określa związek: