Obraz (179)

- równanie momentów względem punktu A:

(7.3)

N_ll-Qx + p{e-^\ + pĄ 0

przy czym x jest współrzędną środka ciężkości zespołu przesuwnego w rozpatrywanym położeniu prowadnicy, według rys. 7.1.

Po uwzględnieniu, we wzorach (7.1)—(7.3), zależności na siły tarcia T_x i T₂ w postaci:

Ty = [iNy oraz T₂ = \xN₂

otrzymamy wzór na wartość siły użytecznej P_u prowadnicy:

P_u= P-\tQ    (7.4)

Ze wzoru (7.4) wynika, że siła użyteczna, pokonująca opory bierne prowadnicy, ma stałą wartość niezależną od długości ramienia siły P. Oznacza to, że w rozpatrywanym przedziale zmienności ramienia e_y także sprawność prowadnicy t) jest stała. Jest to bowiem stosunek pracy wykonanej, na drodze s, przez siłę użyteczną P_u do pracy włożonej, czyli wykonanej przez siłę P na tej samej drodze, zatem:

Ps P

Po przekształceniu

(7.5)

i jest to wartość stała dla rozpatrywanego przypadku.

Maksymalną długość ramienia « , przy której słuszne są zależności (7.4) i (7.5), można wyznaczyć z równania (7.3), przyjmując zerową wartość siły normalnej N_v Taka wartość siły N_} oznacza bowiem utratę styku pręta z tuleją

e_m =

_ Q

X + |i

d

(7.6)

Długość ramienia e zależy więc nie tylko od współrzędnej x, punktu przyłożenia siły ciężkości Q w rozpatrywanym położeniu prowadnicy, ale także od proporcji między tą siłą a przyłożoną siłą czynną P.

Przypadek 2: ramię działania siły P ma długość e >

Nastąpi oderwanie pręta z jednej strony tulei i przekoszenie aż do położenia pokazanego na rys. 7.Ib. Rozkład sił pokazany na tym rysunku jest praw-

119