out0035 jpeg

miejscu, dotyczy nieadekwatnego rozumienia przez teorię kultury masowej roli publiczności w kulturze popularnej. Jednym ze sposobów wyjaśnienia tej kwestii jest przyjrzenie się feministycznej krytyce tej teorii, co zrobimy w sposób pełniejszy w rozdziale 5. Modlcski (1986a) pokazuje, w jaki sposób zmierza ona do „feminizacji” kultury masowej. Przypisuje się jej jakości, które są kulturowo równoważne kobiecości: konsumpcję, pasywność, uczucia lub emocje, i przeciwstawia je produkcji, aktywnej działalności i intelektowi, które odpowiadają męskości i definiują sztukę lub kulturę wyższą. Hierarchiczny związek pomiędzy sztuką i kulturą masową ma analogiczny charakter i jest dodatkowo wzmocniony hierarchicznym stosunkiem męskości i żeńskości. Przewaga mężczyzn nad kobietami odzwierciedla się w rozróżnieniu sztuki i kultury masowej. Oznacza to, że główny powód krytycznego stosunku do kultury masowej wyrasta z jej rzekomo kobiecego charakteru. I tak, kultura masowa, jak kino i opera mydlana, jest deprecjonowana z powodu sentymentalizmu i odwoływania się do uczuć. Możemy zapytać, cóż złego jest w uczuciu, ale możemy też zobaczyć ponadto, iż jednym z niebezpieczeństw kultury masowej, według jej krytyków, jest to, iż feminizuje ona publiczność. Język stosowany w niektórych wyjaśnieniach kultury masowej przywołuje scenariusz „uwiedzenia” lub „podboju” pasywnej i mało odpornej publiki przez romantyczne lub awanturnicze „fantazje” — i służy podkreślaniu tej kwestii.

Inny sposób widzenia tego problemu znajdziemy w analizie Ang (1989), która dotyczy ideologii przywoływanych przez widzów serialu Dallas, służących wyjaśnieniu przyczyn jego oglądania. Ang ustaliła, iż wszyscy nienawidzący serialu oraz ci, którzy oglądają go z ironicznymi dystansem byli bardzo pewni swoich sądów i źródeł, na podstawie których do nich doszli. Jednakże ci bardzo liczni, którzy serial lubili, byli

0    wiele mniej pewni, wyrażając swoje preferencje co do serialu.

Ang wyjaśnia tę różnicę, sugerując, że działają tutaj dwie odmienne, dyskursywne i ogólnie dostępne ideologie: ideologia kultury masowej

1    ideologia populizmu¹⁵. Ta pierwsza, mająca wiele wspólnego z teorią omawianą w tym rozdziale, charakteryzuje pierwszą grupę wrogich i ironicznych reakcji widzów na Dallas. Taka ideologia kultury masowej wydaje się bardziej widoczna jako publiczny dyskurs o kulturowych ocenach dobra i zła i dlatego podbudowuje ona szczerą krytykę serialu jako kolejnego przykładu amerykanizacji kultury masowej. Z tego punktu widzenia Dallas jest widomym symbolem amerykanizacji Europy. Ideologia ta kontrastuje z ideologią populizmu, do której odwołują się (aczkolwiek z mniejszym przekonaniem) wszyscy lubiący serial. Ideologia populizmu, oparta na tolerancji odmiennych rodzajów kulturalnego smaku i szanowaniu ludzi wiedzących, co lubią, wyjaśnia upodobania tej kategorii widzów Dallas.

Ważną konsekwencją tej analizy jest pojmowanie relacji między widzami a kulturą popularną nie w terminach teorii kultury masowej, ale

48