Rozdział 1
*
teoria_
Wyjaśnienie za pomocą zbioru wspólnych zasad organizujących I prognozujących obserwacje
hipoteza
Sprawdzalne przypuszczenie, często wynikające z teorii.
replikacja_
Powtórzenie Istoty badania naukowego, zwykle z różnymi osobami badanynr (czy zwierzętami) w różnych sytuacjach, w celu stwierdzenia, czy podstawowe dane można uogólnić na inne csoby (czy zwierzęta) I warunki.
cej na łączeniu kropek w celu uzyskania obrazka. Kiedy pomiędzy pojedynczymi kropkami rysuje się linie, pojawia się jakiś kształt, zanim jeszcze wszystkie kropki zostaną połączone.
Dobra teoria, na przykład teoria depresji, pomoże nam przede wszystkim uporządkować niezliczone obserwacje dotyczące depresji, tworząc znacznie krótszą listę ogólniejszych zasad. Powiedzmy, że obserwujemy wielokrotnie, iź ludzie w stanie depresji opisują siebie - swoją przeszłość, przyszłość i teraźniejszość - w ciemnych barwach. Możemy na tej podstawie sądzić, żc do depresji przyczynia się niska samoocena. Dotąd wszystko jest w porządku: zasada samooceny zręcznie podsumowuje długą listę faktów dotyczących osób w stanie depresji. Nieważne, jak rozsądnie brzmi teoria - niska samoocena z pewnością wydaje się rozsądnym wyjaśnieniem depresji - musimy ją sprawdzić. Dobra teoria nie tylko brzmi atrakcyjnie, lecz musi ponadto zawierać sprawdzalne przypuszczenia zwane hipotezami. Pozwalając sprawdzić i odrzucić lub zrewidować teorię, przypuszczenia nadają kierunek badaniom. Określają z góry, które wyniki będą potwierdzać teorię, a które jej zaprzeczać. Aby sprawdzić teorię o roli niskiego poczucia własnej wartości w depresji, możemy przeprowadzić test poczucia własnej wartości, sprawdzając stanowisko badanych wobec takich stwierdzeń, jak „Mam dobre pomysły". Potem możemy się przekonać, czy zgodnie z hipotezą ludzie mający gorszy obraz siebie samego rzeczywiście łatwiej ulegają depresji (ryc. 1.1).
Metoda naukowa Samokorygujący się proces zadawania pytań I obserwacji odpowiedzi natury
Tworzenie lub udoskonalanie
Teorie
Przykład. Niskie poczucie własnej wartości przyczy-* [do depresji.
Rozwój
Badania i obseru
Przykład: Przeprcw testów poczucia 1 wartości i depresji, dzenle. czy niski w jednym teście f przewidzieć wysal w drugim,
Pr^jpłać: Osoby z wyso-k’ńi: poczuciem własnej wartości są bardziej podatne na depresję.
Rozwój