PICT6424

dzienniki, listy, notatki, a także materiały historyczne, kromki, zdjęcia, „_agrar jak i dane statystyczne czy artykuły prasowe.

Wartość naukowa tak zebranych matcnalów jest uzalcłmon* od dob^ instytucji, w której prowadzone są badan,a. Dlatepo ważny,,, j„, _ab

instytucji byl zawsze podporządkowany eelow, badan. Jezel, celem ba** ^ przedstawienie typowej instytucji ośw.atowej, w oparć,u o ktorą badacz «£ orzekać o funkcjonowaniu innych podobnych .ns.ytuej,. ,o należałoby dob* przeciętną i niczym nicwyrózniająeą stę tns ytueję ośwtatową czy wychmj ezą. Jeżeli natomiast celem badań jest przedstaw,en,e funkcjonowania cji uchodzącej za wzorową czy modelową, wówczas do bada, należy d_obra£ taką, która w powszechnej opinii uznawana jest za hnidzo dobrą i godną na-

^Sladpcwnc znaczenie dla wartości i wiarygodności zebranych danych i i_nf_0rTna. cii. ma umiejętność pozyskania do badań przychylność, środowiska a w _SZCZc. gółności osób udzielających odpowiedzi o instytucji czy panujących w niej sto-sunkach społecznych. Dlatego ważnym jest. aby zatroszczyć się o to. aby obce. ność badacza w danej zbiorowości została zaakceptowana pr/.cz społeczność lub przynajmniej nic była dczaprobowana. Wytworzenie w badanym środowisku przekonania o ważności badań i ich doniosłości, zmniejsza opory środowiska i sprzyja wiarygodności zebranych informacji.

Badania monograficzne odnosić się mogą zarówno do zasad organizowania pracy w szkole, jak i realizowanych zadań związanych z kształceniem, wychowaniem i opieką.

1. W zakresie pracy dydaktycznej szkoły, badania dotyczyć mogą zagadnień związanych m.in. z: organizowaniem pracy szkoły lub placówki oświatowej, stosowanymi metodami nauczania: zasadami planowania zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych, opracowywania planów i programów nauczania, sposobami zaspokajania potrzeb uczniów w zakresie kształcenia i organizowania kół przedmiotowych, metodami komunikowania sic np. uczniów z uczniami czy uczniów z. nauczycielami, sposobami rozwijania zainteresowań uczniów; ba

daniem aktywności uczniów w s/.kołc, itp.

2.    W zakresie pracy wychowawczej badania odnosić się mogą m.in. do: metod planowania pracy wychowawczej w szkole lub placówce wychowawczej, organizowania współpracy z rodziną, instytucjami kulturalnymi, społecznymi, sportowymi, młodzieżowymi funkcjonującymi w środowisku, stosowanych metod i form pracy wychowawczej, organizowania zajęć pozaszkolnych, zespołów artystycznych, uroczystości, imprez, itp.

3.    W zakresie pracy opiekuńczej, badania monograficzne mogą m.in. dotyczyć: rozpoznania warunków i potrzeb opiekuńczych dzieci ich rodzin, stosowanych metod pracy opiekuńczej w szkole, form opieki nad dziećmi zaniedbanymi społecznic lub dziećmi z rodzin patologicznych, niewydolnych wychowawczo; współpracy z innymi instytucjami opiekuńczymi funkcjonującymi

* środowisku. opiek, nt.d dziećmi dowodnymi do szkoły, wyrów™*™, los edukacyjnych dz.ee, .młodzieży, braków w wychowaniu, zapewnienie Lee,om dostępu do różnych form pomocy materialnej , socjalne,, itp , Badania ,,,ono«rr>ficznc odnoś,ć s.ę mogą także do: infrastruktunz szkolnej ■*' w,ym do bazy dydaktycznej, socjalnej, rekreacyjnej, aportowej (np. sal lek-Lnycb. sporlowyeh, gabmclów pracowni, świni,c. stołówek, czytelni bi-bliotck. pomieszczeń sanitarnych. ,tp.j. wyposażenia szkoły w sprzęt techniczny. pomoce dydaktyczne, urządzenia sportowe, księgozbiory, pozyskiwania środków „a potrzeby szkoły, finansowania niektórych zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych. ,.p

Zakres wymienionych przykładowo zagadnień objętych badaniami mono-craliczny¹¹¹' może być różny w różnych instytucjach, co uzależnione będzie od celów badawczych jak i istniejących możliwości ekonomicznych, technicznych c/v kadrowych. Inny zasięg będą miały badania wówczas, gdy ich celem będzie dokonanie diagnozy istniejącego stanu instytucji, inny, gdy będzie nim nic tylko diagnoza, ale także i ocena instytucji, a jeszcze inny. gdy badania podejmowane będn z intencją wykorzystania ich wyników do opracowaniu koncepcji ulepszeń

i prognoz rozwojowych.

3. Metoda indywidualnych przypadków

Metoda indywidualnych przypadków wyrosła z praktycznej działalności socjalnej na początku XX wieku, z myślą o organizowaniu pomocy jednostkom znajdującym się w określonej trudnej sytuacji życiowej. Metoda ta jest w rzeczywistości opisem monograficznym odniesionym nic do instytucji, lecz do jednostki lub niewielkiej grupy osób. Metodę przypadku zrodziła potrzeba wnikania w głąb pewnych zjawisk społecznych lub psychicznych jednostek znajdujących się w trudnej i złożonej sytuacji. Przedmiotem jej badań są konkretne sytuacje życiowe, w których uwikłany jest człowiek jednostka, lub niewielka gnipaosób a niekiedy i instytucja lub jej komórka organizacyjna.

W badaniach pedagogicznych metoda indywidualnych przypadków odnosi się do rozpoznania jednostkowych losów ludzkich lub pozyskania wiedzy na temat sytuacji życiowej jednostki w celu podjęcia działań terapeutycznych. Dotyczą one najczęściej nieprzystosowania społecznego dziecka, kojarzonego zazwyczaj z różnego rodzaju zaburzeniami psychofizycznymi lub społecznymi i wynikającą stąd nieumiejętnością rozwiązywania codziennych problemów życiowych. Niekiedy badania dotyczące przypadku odnosić się mogą także do jednostek charakteryzujących się specyficznymi cechami osobowymi, np. jednostek wybitnie uzdolnionych, utalentowanych, obdarzonych niezwykłą pamięcią czy innymi specyficznymi właściwościami i cechami osobowymi. Metoda indywidualnych przypadków jest „sposobem badań polegającym na analizie jed-