PRAWIDŁOWA CZYNNOŚĆ SKURCZOWA MACICY
Wyróżnia się dwa rodzaje skurczów ciążowych. Skurcze Aleareza-nieskoordynowam czynność skurczowa macicy, o małej amplitudzie, oraz skurcze Hięksa o większej amplitudzie, które występują rzadziej.
Prawidłową czynność skurczowa macicy w7 czasie porodu charakteryzuje się mimowokyipM^ nasilającymi się oraz mieimie bolesnymi skurczami macicy. Skurcze mają charakter falisty, tzn. składają się z 3 kolejno następujących po sobie faz: narastania, szczytu i zanikania. Prawidłowy skurcz trwa od 20 do 60 sekund. Przerwy między skurczami trwają kilka minut i ulegają skróceniu w II okresie porodu.
Skurcz mięśnia macicy rozpoczyna się w okolicy ujścia macicznego jajowodów7. Rozkurcz następuje we wszystkich częściach macicy jednocześnie. W okresie poporodowym macica wykazuje nadal regularną czynność skurczową. Częstotliwość i amplituda jednak się zmniejsza.
Na aktywność skurczową macicy wpływa wiele czynników. Do poznanych dotychczas należy zaliczyć układ nerwowy, układ hormonalny, czynniki mechaniczne oraz aktywność hormonalną i fizyczną płodu.
BUDOWA MACICY I ZMIANY CZYNNOŚCIOWE PODCZAS PORODU
Błona mięśniowa macicy tworzy siatkę dwóch spiralnvch układów pęczków mięśniowych. Pęczki - biegnące od zewnątrz do wewnątrz ściany - krzyżują się, me tworząc zamkniętych pierścieni o charakterze zwieraczy.
W I trymestrze obserwuje się największe nasilenie procesów przerostowych. Występuje przegrupowanie włókien mięśniowych i wzbogacenie masy mięśniowej trzonu.
Skurcze ciążowe, a później porodowe, dzielą macicę na dwie czynnościowo różne części:
1. część górną, obejmującą mięsień trzonu, najbardziej aktywną w procesie wydalania jaja płodowego.
2. część dolną, utworzoną przez dolny odcinek macicy oraz szyjkę, która stanowi w czasie porodu część kanału rodnego.
Obie części oddziela przebiegający poprzecznie pierścień graniczny Bandla.
Włókna mięśniowe trzonu mają zdolność retrakcji, co znaczy-', ze po skurczy me rozkurczają się do poprzedmej długości i stają się krótsze. Jednocześnie w dolnym odcinku następuje proces odwrotny, destrukcja, czyli wydłużanie włókien po skurczu. Dzięki tym procesom oraz siłom wydalającym jest możliwy postęp porodu.
Istotnym elementem wpływającym na postęp porodu jest rozwieranie się szyjki macicy. Pod koniec ciąży szyjka staje się krótka, miękka, znajduje się najczęściej w osi miednicy, a kanał jest drożne na 1-2 cm.