roz2c

Rozdział 2. Źródła prawa cywilnego 27

2.3. Znaczenie prawa wspólnotowego

Z chwilą uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej częścią naszego porządku prawnego stało się prawo wspólnotowe. Źródła prawa wspólnotowego dzielimy na pierwotne i pochodne. Prawo pierwotne to umowne zrawo międzynarodowe, konstytuujące pierwotnie Wspólnoty Europejskie, a obec-iie stanowiące podstawę normatywną funkcjonowania Unii Europejskiej¹. Ostatnim ak dotąd etapem rozwoju tego prawa jest Traktat Lizboński. Prawo pochodne jest -worzone przez instytucje wspólnotowe w granicach wynikających z przepisów urawa pierwotnego i dla realizacji określonych w nim celów². Do prawa wtórnego zaliczamy dyrektywy, rozporządzenia i decyzje (art. 249 TWE).

Rozporządzenie jest aktem generalnym, obowiązującym w całości, bezpośrednio stosowalnym we wszystkich państwach członkowskich. Te akty prawne są wydawane przez Radę UE a niekiedy przez Komisję Europejską na podstawie upoważnienia Rady³. Rozporządzenia, jako źródła prawa, są więc zbliżone swym charakterem do ustaw wydawanych przez parlamenty państw członkowskich. Nie należy ich mylić z aktami wykonawczymi do ustaw, nazywanych w prawie krajowym rozporządzniami.

Decyzje są wydawane w indywidualnych sprawach przez Komisję lub Radę UE : wiążą adresatów, do których są skierowane.

Dyrektywa wiąże każde Państwo Członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków. Dyrektywy są przyjmowane przez Radę UE przy udziale parlamentu. Służą one jako narzędzie harmonizacji prawa, to jest likwidacji najbardziej znaczących różnic pomiędzy systemami praw członkowskich⁴. W przeciwieństwie do rozporządzeń dyrektywy nie obowiązują wprost, lecz wymagają wprowadzenia do prawa wewnętrznego. Sposób realizacji tego zadania leży w gestii państw członkowskich. Oznacza to, że prawo wewnętrzne państw członkowskich zapewnia uczestnikom obrotu ten sam zestaw uprawnień, lecz nie za pomocą takich samych przepisów. W ten sposób ujednolicenie prawa daje się pogodzić z krajowymi tradycjami w zakresie tworzenia prawa.

Działalność harmonizacyjna w zakresie prawa prywatnego obejmuje przede wszystkim prawo umów, spółek handlowych, prawo konsumenckie i prawo własności intelektualnej.

1

   R. Skubisz, E. Skrzydło-Tefelska (red.), Prawo europejskie. Zarys wykładu, Lublin 2005, s. 117.

2

   Ibidem, s. 118.

3

   Ibidem, s. 121.

4

³ Z. Brodecki, Prawo integracji europejskiej, Warszawa 2009, s. 93.