VI. Prawa pacjenta określone w Ustawie o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów /. 1995 r.:
A. Pacjent ma prawo do:
1) wyrażenia i cofnięcia w każdym czasie sprzeciwu na pobranie po jego śmierci komórek, tkanek i narządów — art. 4 i art. 5 ust. 1-4,
2) dobrowolnego wyrażenia przed lekarzem zgody na pobranie od niego za życia komórek, tkanek lub narządów w celu ich przeszczepienia określonemu biorcy, jeżeli ma pełną zdolność do czynności prawnych — art. 9 ust. 1 pkt 7,
3) ochrony danych osobowych dotyczących dawcy/biorcy przeszczepu i objęcia ich tajemnicą — art. 12 ust. 1.
B. Pacjent mający być biorcą ma prawo do umieszczenia go na liście osób oczekujących na przeszczepienie komórek, tkanek i narządów i być wybrany jako biorca w oparciu o kryteria medyczne — art. 13.
Koszty uprawnień pacjenta dotyczące kontaktu listowego i telefonicznego nie mogą obciążać zakładu opieki zdrowotnej. W przypadku zagrożenia epidemicznego lub ze względu na warunki przebywania innych chorych w szpitalu kierownik zakładu opieki zdrowotnej lub inny lekarz może ograniczyć prawo pacjenta do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez bliską osobę lub inną wskazaną osobę.
Dzieci przebywajÄ…ce w szpitalu mÄ…jÄ… dodatkowe prawa, w tym:
• do tego, aby cały czas przebywali z nimi rodzice lub inni opiekunowie,
• do uzyskiwania informacji w sposób odpowiedni do ich wieku i możliwości ich pojmowania (należy łagodzić stresy fizyczne i emocjonalne u dzieci w związku z pobytem w szpitalu),
• dzieci i rodzice mają prawo świadomie uczestniczyć we wszystkich decyzjach dotyczących opieki nad ich zdrowiem.
Pielęgniarka powinna również znać zakres świadczeń opieki społecznej (instytucje i formy pomocy). Zadaniem pielęgniarki jest informowanie podopiecznych
0 możliwości korzystania z tych instytucji i form pomocy.
Pomoc społeczna jest instytucją polity ki społecznej państwa mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzy stując własne środki, możliwości
1 uprawnienia.
Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie na zasadzie partnerstwa z organizacjami społecznymi, pozarządowymi, Kościołem Katolickim oraz innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.
Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:
1) ubóstwa,
2) sieroctwa,
3) bezdomności,
4) bezrobocia,
5) niepełnosprawności,
6) długotrwałej lub ciężkiej choroby,
7) przemocy w rodzinie,
8) potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzictności,
9) bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego szczególnie w rodzinach niepełnych i wielodzietnych,
10) braku umiejętności przystosowania do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze,
11) trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
12) trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
13) alkoholizmu lub narkomanii,
14) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
15) klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Świadczeniami z pomocy społecznej są:
]. Świadczenia pieniężne:
a) zasiłek stały,
b) zasiłek okresowy,
c) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
d) zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie, c) pomoc dla rodzin zastępczych,
f) pomoc na usamodzielnienie i kontynuowanie nauki.
2. Świadczenia niepieniężne:
a) praca socjalna,
b) bilet kredytowany,
c) składki na ubezpieczenie zdrowotne,
d) składki na ubezpieczenie społeczne,
c) pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
f) sprawienie pogrzebu,
g) poradnictwo specjalistyczne,
h) interwencja kryzysowa.
i) schronienie,
j) posiłek.
k) niezbędne ubranie,
l) usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia,
m) specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodku wsparcia,
n) mieszkanie chronione,
o) pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
p) opieka i wychowanie w rodzinie zastępczej i w placówce opiekuńczo-wychowawczej,
q) pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych.
r) szkolenia, w tym poradnictwo i terapia rodzin prowadzone przez ośrodki adopcyjno-opiekuńcze.
Pielęgniarka powinna znać ustawę o pomocy społecznej, która wyjaśnia wszelkie kwestie dotyczące korzystania z usług instytucji opieki społecznej.
797