SAM
85

Rozdział siódmy Spór o turpizm raz jeszcze

turpizm to chyba najgłośniejsza polemika literacka lat szcść-• • tych. W jej efekcie powstało pojęcie turpizmu, oznaczające cste-^'^oendencje W poezji polskiej po 56 roku, które na stałe weszło do tyczny    o I i terać k iej terminologii. Polemika ta ma charakter niemal

^ręcznikowy"* dlatego źc wzmianki na jej temat pojawiają się we ”!'zvstkich książkach o literaturze powojennej przeznaczonych dla szkół Ldnich'. Niewykluczone zatem, źe Oda do lurpistów Przybosia i Ikar Grochowiska są najlepiej zakorzenionymi w potocznej świadomości utworami tych pisarzy. Można oczywiście wskazać badaczy, którzy -jak Drewnowski - bagatelizują całą sprawę, próbując wykazać intelektualną jałowość polemiki². Niemniej wydaje się ona jednym z ważniejszych wydarzeń w historii polskiej literatury powojennej. Dyskusja doprowadziła bowiem do konfrontacji artystycznych dążeń dwóch wielkich formacji pokoleniowych: awangardy międzywojennej, reprezentowanej przez Przybosia, i powojennej neoawangardy.

¹ Zob. np. R. Matuszewski, Literatura współczesna. Warszawa 1990 s 188 i 238; B. C h r z ąs t o w s k a, E. W i e g a n d t o w a, S. Wy s I o u eh, Literatura współczesna, podręcznik dla maturzystów. Poznań 1997, s. 87-88; E. Balcerzan Poezia polska w latach 1939-1968. Warszawa 1998, s. 181-186.

^JT. Drewnowski, Walka o oddech. Warszawa 1990, s. 187-196. Autor uwaZa że spór o turpizm jest istotny jedynie dlatego, że „uznany być może za prawdziwy koniec przewodnictwa, jakie Przyboś sprawował wśród młodych” (s. 194).