SCX 3200 140511152809

piszczałkach nieprzedętych podstawowy ton składowy dźwięku zgodny jest pod względem częstości z najniższym rezonansem korpusu. Piszczałki przedęte muszą posiadać w związku z tym dłuższe korpusy, niż nieprzedęte. Najczęściej spotyka się w tej grupie otwarte piszczałki przedęte o oktawę, tzn. takie, w których podstawowy ton składowy dźwięku zgodny jest pod względem częstości z drugim, oktawowym rezonansem korpusu.

Rysunek 9 przedstawia przekrój i widok metalowej piszczałki krytej, rysunek 10 przekrój i widok piszczałki półkrytej z rurką w pokrywie.

Piszczałki wargowe wykonuje się z metalu lub z drewna. Z materiałów tych wytwarza się większość głosów. Istotne ograniczenie w stosowaniu piszczałek drewnianych stanowi niemożność wykonania z drewna piszczałek o niewielkich rozmiarach, wchodzących w skład głosów o wysokich stopażach. W organach wykonywanych przez wielkich mistrzów piszczałki drewniane budowane były czasem w sposób szczególnie kunsztowny, przy wykorzystaniu szlachetnych, spoistych gatunków drewna, co umożliwiało wykonywanie piszczałek bardzo małych (np. w zachowanych organach Compeniusa z 1610 roku, znajdujących się obecnie na zamku Frederiksborg w Danii). W organach dziewiętnastowiecznych znaleźć można również wiele głosów z precyzyjnie wykonanymi piszczałkami drewnianymi.

Rodzaj materiału użytego do budowy piszczałek ma istotny wpływ na ich barwę dźwięku. Jeszcze dziś można spotkać się z opiniami, w myśl których rodzaj materiału nie odgrywa roli w kształtowaniu barwy dźwięku piszczałek oraz, że istotne są tylko wymiary (menzury) piszczałek. O tym, że rodzaj materiału ma jednak istotny wpływ na dźwięk piszczałek świadczy fakt, że organy powszechnie uznane za najlepsze posiadają piszczałki z materiałów wartościowych — ze starannie wybranych gatunków drewna oraz stopów cyny z ołowiem.

Wartość drewna przeznaczonego na piszczałki zależy od jego gatunku, wysezonowania, żywiczności, wyboru fragmentu pnia, pocięcia w taki sposób, aby paczenie się drewna możliwe było w jak najmniejszym stopniu. Występujące sęki powinny być wywiercone, a otwory po nich starannie załatane. Należyte wysuszenie drewna odgrywa rolę podstawową — przeznaczone dla celów budowy piszczałek drewno powinno być suszone w

Przekrój i widok metalowych piszczałek — krytej i półkrytej