skanowanie0011 (8)

261

Współcześnie dominujące podejścia badawcze: neorealizm i neoliberalizm

Największą przeszkodą dla uwieńczonej sukcesem współpracy jest niestosowanie się przez państwa do porozumień oraz oszukiwanie.

Współpraca nigdy nie przebiega bez problemów, jednak państwa przeniosą swe zasoby i lojalność na instytucje, jeżeli będą je postrzegać jako obustronnie korzystne oraz jeśli instytucje te będą pomnażać możliwości zabezpieczania międzynarodowych interesów państw.

Perspektywa neoliberalnych instytucjonalistów jest użyteczna zwłaszcza na Obszach. na których państwa mają wspólne interesy. Na przykład, większość światowych aizy-ódców jest przekonana, że wszyscy zyskamy na systemie wolnego handlu, wie-i -sspiera też zasady handlu, które chronią środowisko naturalne. W celu zarządzania arodowym zachowaniem na obydwu obszarach zostały powołane odpowiedni instytucje. Spojrzenie neoliberalne może okazać się mniej przydatne w dziedzinach, r których państwa nie mają wspólnych interesów. Stąd też współpraca na polu wojskowości oraz bezpieczeństwa narodowego, gdzie zysk jednej strony jest postrzegany jako tasz drugiej (gra o sumie zerowej), może być znacznie trudniejsza do osiągnięcia.

teroka 9.2 Neoliberalne postrzeganie instytucji i reżimów

Mmstftucje są postrzegane jako trwale i połączone ze sobą zestawy reguł oraz praktyk, które stosują role, a także stanowią ograniczenie dla działań aktorów, kształtując ich oczekiwania.

mogą obejmować organizacje, agencje biurokratyczne, traktaty i porozumienia oraz ■Ju.ane praktyki, które państwa uznają za wiążące. Przykładem instytucji może być równowa-91 sr m systemie międzynarodowym.

(Na podstawie: Haas, Keohane i Levy 1993, s. 4-5)

tożiii są instytucjami społecznymi, które bazują na przyjętych regułach, normach, zasadach •be procedurach decyzyjnych. Zarządzają one interakcjami różnych państw i aktorów niepań-swBT.cr na obszarach takich jak środowisko naturalne lub prawa człowieka. Globalny rynek ton jest np. zarządzany różnymi traktatami, porozumieniami handlowymi, naukowymi oraz protonem cacawczymi, protokołami rynkowymi, a także interesami producentów, konsumentów I ^L&iytutorów. Państwa organizują te interesy oraz rozważają praktyki, zasady i procedury, tak to tonzyć zarządzające porozumienie lub reżim, który kontroluje produkcję kawy, monitoruje łjfflsrreccję oraz - w ostatecznym rozrachunku - determinuje cenę dla konsumentów.

(Na podstawie: Young 1997, s. 6)

tezy

^_ec iberalizm został ukształtowany przez założenia liberalizmu handlowego, republi-socjoiogicznego oraz instytucjonalnego.

*y i republikański tworzą podstawy obecnego myślenia neoliberalnego rządów rwa te w programach swej polityki zagranicznej promują wolny handel i demo-

-sCAuęjonalizm, druga strona debaty „neo-neo", jest osadzony na gruncie funk-ecr -:egracji lat 50. i 60. oraz złożonej współzależności lat 70., a także literaturze stjOhów nad transnarodowością lat 80.