skanowanie0009 (9)

współcześnie dominujące podejścia badawcze: neorealizm i neoliberalizm 259

Pierwszy z nich, liberalizm handlowy (commercial liberalism) postrzega wolny andel oraz rynek lub też ekonomię kapitalistyczną jako drogę do pokoju i prosperity. Ułamie pogląd ten jest promowany przez globalne instytucje finansowe, większość ■n handlowych oraz korporacje ponadnarodowe. Liberalizm republikański (re-wMacon liberalism) głosi, że państwa demokratyczne w większym stopniu przestrzega-ijav swych obywateli i jest mało prawdopodobne, że rozpoczną one wojnę ze swymi erookratycznymi sąsiadami. We współczesnej nauce pogląd ten nazywa się teorią de-■faatycznego pokoju (democratic peace theory).

Tc dwa rodzaje liberalizmu: handlowy i republikański, stworzyły w połączeniu rdzeń ~~ s polityki zagranicznej wielu światowych potęg. Ów neoliberalny internacjonalizm s handlu, pomocy oraz polityki bezpieczeństwa jest promowany przez USA i ich z grupy G8, Wielką Brytanię, Francję, Niemcy i Japonię.

*    v rai izmie socjologicznym (sociological liberalism) ważnymi elementami są

wspólnoty oraz współzależność (interdependence). W miarę jak wzrasta dzia-1 transnarodowa, ludzie z odległych krajów zaczynają być ze sobą związani, a ich ą się bardziej współzależne. W rezultacie państwom jest coraz trudniej i kosz-^r działać unilateralnie oraz unikać współpracy z sąsiadami. Koszty wojny lub in-bowań stanowiących odstępstwo od normy wzrastają dla wszystkich państw u powstaje pokojowa wspólnota międzynarodowa. Wiele założeń liberalizmu ego pojawia się we współczesnej literaturze na temat globalizacji, zajmu-ę kulturą masową i społeczeństwem obywatelskim. Większość pozycji traktują-fco globalizacji sugeruje, że jest to proces transnarodowy oraz że tworzy on wspólno-»w, producentów, konsumentów, muzyków, artystów, aktywistów i innych, - wykraczają poza granice narodowe.

y instytucjonalizm (liberał inslitutionalism) lub neoliberalny instytucjo-i jest uważany przez wielu uczonych za najbardziej przekonywujące wyzwanie realistycznemu i neorealistycznemu sposobowi myślenia. Korzenie tej wersji nu tkwią w pracach na temat integracji funkcjonalnej z lat 40. i 50. oraz nad integracją regionalną prowadzonych w latach 60. Badania te sugerują, wiodącą do pokoju i prosperity jest spowodowanie, by niepodległe państwa 3 zgromadziły swe zasoby i poświęciły nawet część swej suwerenności, aby ć zintegrowane wspólnoty mające na celu promowanie wzrostu ekonomiczne-~ rozwiązywanie regionalnych problemów (zob. rozdz. 26). Unia Europejska jest l która rozpoczęła swe działanie jako regionalna wspólnota zachęcająca współpracy w zakresie produkcji węgla i stali. Adwokaci integracji j wspólnot byli ze względu na doświadczenie dwóch wojen światowych mo-pragnieniem, by rzucić wyzwanie dominującemu myśleniu realistycznemu.

v myśli liberalnej teorie integracji promowane po II wojnie światowej ; idealistyczne i bardziej pragmatyczne niż liberalny internacjonalizm, który ' debaty polityczne po I wojnie światowej.

-generację” nauk liberalnego instytucjonalizmu stanowiła transnarodowość m) i złożona współzależność (pompiet interdependence) lat 70. (Keo-I9"2_ 1977). Teorie zaliczające się do tego obozu sugerowały, że świat stał l pluralistyczny, gdyż aktorzy są wplątani w międzynarodowe interakcje, ii być coraz bardziej zależni jedni od drugich. Złożona współzależność świat za pomocą czterech charakterystyk: (1) wzrastającego powiązania