skanuj0001

I

Leszek MINDUR

2. PROCESY PRODUKCYJNE W TRANSPORCIE

2.1. Charakterystyka transportu

Transport należy do ważnych oraz złożonych pod względem technicznym, ekonomicznym i organizacyjnym działów gospodarki narodowej. Zaliczony jest, podobnie jak przemysł i rolnictwo, do sfery produkcji materialnej. Oddają to najlepiej podane charakterystyki, określające udział transportu w tworzeniu produktu globalnego oraz jego partycypację w podstawowych czynnikach wytwórczych, tj. w majątku trwałym i zatrudnieniu. W 2004 r. na przykład transport wytworzył 7,3% (transport, gospodarka magazynowa i łączność) wartości produktu globalnego, angażując 18,4% majątku trwałego oraz 5,5% krajowego zatrudnienia¹*. Uczestniczyły w tym poszczególne gałęzie transportu, z tym że udział ich był bardzo zróżnicowany i wynikał z różnego stopnia wykonania pracy przewozowej.

Wszystkie gałęzie transportu oraz inne ogniwa gospodarcze tworzą krajowy system transportowy, który poza systemem transportu ładunków obejmuje również system komunikacji pasażerskiej (rys. 2.1 i 2.2), z tym że nie będzie on w książce omawiany, gdyż jej przedmiotem jest wyłącznie transport ładunków.

Duży udział transportu samochodowego w ogólnej masie przewozów, wynoszący w 2005 r. 75,9% sprawia, że w krajowym systemie transportowym odgrywa on wiodącą rolę²*. Wynika to głównie ze specyficznych cech tego transportu, wyrażających się przede wszystkim:

-    dużą prędkością przewozową

-    łatwym przystosowaniem pojazdów samochodowych do różnych postaci ładunków,

-    łatwością dostosowania potencjału przewozowego do zmieniających się w czasie i przestrzeni zadań przewozowych,

-    możliwością bezpośrednich przewozów „dom-dom”, a tym samym unikanie przeładunków, co praktycznie nie jest możliwe w przypadku pozostałych gałęzi transportu (z wyjątkiem transportu kolejowego, gdy obaj partnerzy posiadają bocznice kolejowe, co należy raczej do rzadkości).

1

'* Obliczenia na podstawie danych „Rocznika Statystycznego 2005”, s. 676, 659, 236.

2

„Transport - Wyniki działalności w 2005 r.”. Warszawa, GUS 2006, s. 85.