powoduje wzrost wydajności pracy. Kolejną cechą tego stadium jest stopniowy wzrost obiektów produkcyjnych z czym wiąże się wzrost niepodzielności środków produkcji. Przykładowo w XIX wieku powstają coraz większe maszyny w fabrykach i coraz większe piece hutnicze, wytwarzające coraz większy podział produkcji.. Cechą charakterystyczną stadium jest stopniowe coraz szersze wprowadzenie zmian w zakresie organizacji i zarządzania przedsiębiorstwem. I o ile na początku właściciele firm sami podejmowali decyzje dotyczące ich funkcjonowania to w późniejszym czasie do tych celów najmowali specjalistów zwanych menadżerami, którzy w ich imieniu lub na ich zlecenie kierują i zarządzają firmą. Wynika to z faktu coraz większego komplikowania się procesów produkcyjnych, a także procesów związanych z zarządzaniem co wymaga zaangażowania specjalistów, którzy znają się na określonej problematyce.
Wyróżniamy trzy fazy:
A) kapitalizm wolnokonkurencyjny,
B) kapitalizm monopolistyczny,
C) kapitalizm państwowo monopolistyczny.
Ad.a)Pierwsza faza kapitalizm wolnokonkurencyjny: w nim propagowano Lesseferyzm czyli wolność gospodarczą, ma swój początek w XIX wieku . i trwa do ok. 1870 roku. Kapitalizm ten charakteryzuje się
Ł dużą ilością firm o małych rozmiarach funkcjonujących na rynku. Żaden z przedsiębiorców nie miał możliwości wpłynąć na relacje występujące na rynku i nie miał pozycji uprzywilejowanych. Wymiana na rynku odbywała się w sposób żywiołowy, a cena kształtowała się w wyniku relacji zachodzących między podażą a popytem.
E W okresie tym następuje swobodny przepływ kapitału jednej gałęzi do innej tzn z gałęzi charakteryzujących się niską rentownością i przenoszenie kapitału do gałęzi gdzie można uzyskać wyższą rentowność działalności gospodarczej.
* Cechą charakterystyczną jest szybka adaptacja nowych, rozwiązań technicznych i technologicznych, których znaczne przyspieszenie występuje w drugiej połowie XIX wieku. Wynika to z faktu, że nowe techniki, technologie, maszyny i urządzenia poprawiają konkurencyjność firmy m.in. poprzez wzrost wydajności pracy i obniżenie kosztów wytwarzania.
* W okresie tym występuje sytuacja znacznego różnicowania się położenia różnych warstw społecznych z jednej strony szybkie i bardzo znaczące bogacenie się właścicieli śrou ow produkcji, a z drugiej strony powszechnie występujący wyzysk siły roluczej i w wielu przypadkach utrzymanie się bardzo niskiego poziomu zyaa. W konsekwencji okres XIX wieku jest okresem dużych napięć społecznych, strajków, rozruchów, zaburzeń, które m. in. w wieku XX prowadzą.do powstania socjalizmu.
* Cech charakterystyczną jest pojawienie się kryzysu tzw. nadprodukcji, które początkowo mają charakter lokalny, z czasem jednak obejmują one zasięgiem całą gospodarkę światową i d< chodzi do kryzysów ogólnoświatowych (czyli występuje we wszystkich krajach świata). Dwa największe kryzysy z lat 1857 i 1873 powodują bankructwo rsięcy firm ich upadek i przejmowanie przez firmy sprawne funkcjonujące »ia rynku. Tym samym wy stępują sytuacje zmniejszania się ilości małych firm oraz stopniowy wzrost rozwoju firm sprawniejszych. Występować zaczyna okres monopolizacji gospodarki.