skanuj0006

(1.10)

F = PS, N,

unoszącą tłok do góry, a wraz z nim ramę 13. Jeśli badaną próbkę zamocujemy w górnym uchwycie 2 związanym z ramą 13, to siła F będzie jednocześnie siłą rozciągającą próbkę¹¹. Jednocześnie olej pod ciśnieniem p dochodzi do siło-mierza dźwigniowo-uchyłnego i naciskając na tłoczek 4 o polu powierzchni s przesuwa go do dołu. Siła

P — ps N    (1.11)

działając na tłoczek 4 jest przenoszona przez ramkę 5 na układ dźwigniowy, co powoduje wychylenie ciężaru Q umieszczonego na końcu ramienia dźwigni 6. Jednocześnie popychacz 7 powoduje przesunięcie listwy zębatej 8 połączonej ze wskazówką siłomierza 9. W ten sposób możemy odczytać na skali siłomierza siłę rozciągającą w danej chwili próbkę. Na końcu zębatki 5 znajduje się pisak 10 rejestrujący wykres rozciągania na papierze nawiniętym na bębnie // układu rejestrującego. Bęben może się obracać wskutek opasania go cięgnem 12 połączonym z górnym uchwytem 2. Pisak przesuwając się poziomo rejestruje wartość siły obciążającej. Górny uchwyt 2, przemieszczając się do góry podczas wydłużania próbki, powoduje obrót bębna 11 i tym samym rejestruje wartość wydłużenia. Otrzymujemy więc wykres w układzie siła F-wydłużcnic At. Wskazania siłomierza oraz rejestracja siły powinny być proporcjonalne do rzeczywistych sił występujących w próbce. Siłomierz dźwigniowo-uchylny spełnia ten warunek.

Pod działaniem siły P (patrz rys. 1.6) działającej na tłoczek 4 układ dźwigniowy odchyla się o kąt <p. Z równania momentów względem punktu 0 wynika (opór układu rejestrującego pomijamy, gdyż jest bardzo mały), że

situp — Pr cos <p.    (1.12)

Ponieważ ciśnienie p w całym układzie jest jednakowe, z wzorów (1.10) i (1.11) wynika, że siła działająca na mały tłok wynosi

=    (113)

Po podstawieniu zależności (1.13) do wzoru (1.12) i przekształceniu siła obciążająca próbkę wyrazi się wzorem:

*> c

F = Q—-tg<p.    (1.14)

rs

'* Rzeczywista siła rozciągająca próbkę będzie zmniejszona o ciężar tłoka / i ramy 13. Różnicę tę należy skompensować przez regulację wskazania zerowego przed przestąpieniem do próby.

14