CCF20091007005 (2)

F = pS, N, (1.10)

unoszącą tłok do góry, a wraz z nim ramę 13. Jeśli badaną próbkę zamocujemy w górnym uchwycie 2 związanym z ramą 13, to siła F będzie jednocześnie siłą rozciągającą próbkę¹’. Jednocześnie olej pod ciśnieniem p dochodzi do siło-mierza dźwigniowo-uchylnego i naciskając na tłoczek 4 o polu powierzchni s przesuwa go do dołu. Siła

P = ps N    (1.11)

działając na tłoczek 4 jest przenoszona przez ramkę 5 na układ dźwigniowy, co powoduje wychylenie ciężaru Q umieszczonego na końcu ramienia dźwigni 6. Jednocześnie popychacz 7 powoduje przesunięcie listwy zębatej ,3 połączonej ze wskazówką silomierza 9. W ten sposób możemy odczytać na skali silomierza siłę rozciągającą w danej chwili próbkę. Na końcu zębatki 8 znajduje się pisak 10 rejestrujący wykres rozciągania na papierze nawiniętym na bębnie / / układu rejestrującego. Bęben może się obracać wskutek opasania go cięgnem 12 połączonym z górnym uchwytem 2. Pisak przesuwając się poziome) rejestruje wartość siły obciążającej. Górny uchwyt 2, przemieszczając się do góry podczas wydłużania próbki, powoduje obrót bębna 11 i tym samym rejestruje wartość wydłużenia. Otrzymujemy więc wykres w układzie siła /'-wydłużenie Al. Wskazania siłomierza oraz rejestracja siły powinny być proporcjonalne do rzeczywistych sił występujących w próbce. Siłomierz dźwigniowo-uchylny spełnia ten warunek.

Pod działaniem siły P (patrz rys. 1.6) działającej na tłoczek 4 układ dźwigniowy odchyla się o kąt (p. Z równania momentów względem punktu 0 wynika (opór układu rejestrującego pomijamy, gdyż jest bardzo mały), że

QR sirup = Prcos ₍p.    (1.12)

Ponieważ ciśnienie p w całym układzie jest jednakowe, z wzorów (1.10) i (1.11) wynika, że siła działająca na mały tłok wynosi

P = F~-    (1-13)

o,

Po podstawieniu zależności (1.13) do wzoru (1.12) i przekształceniu siła obciążająca próbkę wyrazi się wzorem:

RS

F = Q—- tgę>.    (1.14)

rs

"Rzeczywista siła rozciągająca próbkę będzie zmniejszona o ciężar tłoka / i ramy 13. Różnicę tę należy skompensować przez regulację wskazania zerowego przed przystąpieniem do próby.

omowa/ wielkości Q, R, S,, r i s są stałe, siła obciążająca jest funkcją kąta <p ychylonia dźwigni. Listwa zębata 8 jest umieszczona poziomo w odległości / od ,i obrotu dźwigni i jest popychana przez ramię dźwigni. Przemieszczenie v ,twy jest również zależne od kąta </>:

tg</> = y.    (115)

odstawiają, zido/ność (1.15) do wzoru (1.14) otrzymamy:

RS

/ = Q—j-x = Cx,    (116)

rsl

łzie C jesl wartością stałą. Tak więc przemieszczenia listwy, a co za tym idzie skazania silomierza, są proporcjonalne do siły działającej na próbkę.