. / KAjRTEZJUSZ
Metoda analityczna:
Kartezjusz zmierzał do opracowania takiej metody, która by była niezawodna, uniwersalna i użyteczna praktycznie. Zabiegał nie o laka metodę, która tylko ułaLwi zdobywanie wiedzy, ale o taką, która zapewni jej niezależność. Podstawą wiedzy dla Kartczjusza była jasność i wyraźność. To co jest jasne i wyraźne, ta jest pewne, A jasne i wyraźne jest natomiast to, co jest proste. Nauce potrzebna jest melodaj która wykrywa proste składniki myśli. Taką metccąjest metoda analityczna stosowana w matematyce. Kartezjusz dążył .do lego, aby wszystkie nauki pod względem ścisłości i pewności upodobniły się do matematyki.
Cel i etapy ■w&tpłSŁs.iiS.:
Metoda Kartezjańska to wątpienie, to droga do pewności. Chodziło mu bowiem o znalezienie twierdzenia bezwzględnie pewnego, twierdzenia, które oprze się wszelkim wątpliwością. Zwątpienie było tu nie wynikiem, lecz punktem 'wyjścia, i było głoszone w celu uzyskania pewności.
Wątpieniejest myśleniem. Jeśli bowiem wątpią, to myślą, skoro wątpię we wszystko, to rńe mogą wątpić wio, te Y/ąlpię; myśl istnieje, choćbym śnił lub choćby mię zły demon f Demon Zwodziciel) wprowadzał w błąd. To, co myślę, może być snem łub błędem, de że nryśla, to jest niewątpliwe. Można mylić się wtozumowaniach, ale można się mylić tylko — jeśli się myśli.
Kartezjusz wykazał, że fundamentu Inozkiei wiedzy należy sznicać nie w świerie zewnętrznym, lecz w człowieku.
„CogitOf—go-sbnś* ,snr.'ś% rdfójcsdaid’.—Jeśli jest bowiem myśl, tamusi też być ktoś,'Mo-myśI-i-A-czym -1— jestem? - istotą która myśli Jaźń myślącą. czyli dusza, istnieje, choćby ciało moje było złudzeniem; istnieje więc niezależnie od dalą jest niezależną substancją. {• Skoro myślę; jestem, muszę być czymś, muszę.istnieć — muszę istnieć jako substancja myśląca ). Człowiek ma tą świadomość, czyli samoświadomość, tzm wie, że
myśli
Kartezjusz uważał, że istnienie Boga wynika z faktu myślenia i istnienia jaźni
UmydriudzidmcdewytwcrzyćsolnffberpomocydóśndadczańairfeęTSegośddskańałćgoi SainbSslIiSysfjest-niedoskonały. Samo powątpiewanie jest objawem, niedoskonałośd umysłu. A więc, w niedoskonałym umyśle zą-warta jest idea czegoś doskonałego, co nie .posiada braków. Idea śedeskonałanie może być dziełem niedoskonałego umysłu, albowiem rzecz doskonalsza nie może powstać z rzeczy tonie; doskonałej. Musi istnieć pizdo istota doskonalsza ode minę, która jest sprawcą owej idd. Istotą tąjest Bóg.
W filozofii Ksrfezjusza Bóg jest gwarantem umysłu,
Dusze jest substancją której jedynym przymiotem jest myślenie, które obejmowało wszystkie funkcje psychiczne łącznie z wolą i uczudem. Dusza jest świadomą ale pozbawiana rozriągłośd.
Tylko cdowiek posiada duszę ( wg Ksrtezjusza ), która jest siedłisłdem różnych doznań, natomiast zwierzęta są pozbawione duszy, sąjedynie niewrażliwymi automatami, śąmechaniczne.
Galo jest rozciągłą ale za to pozbawione świadomości. Istnieje wT człowieku dusza nieśmiertelną jej jedyną wiasncścią jest to, że myśli uraz, że jest różna od dałą które jest specjalnego rodzaju mechanizmom Dusza nie moząsię komunikować z_ dałem w sposób systematyczny i konieczny.
Jeżdl dusza chce zadziałać na dało, to ■wprawia ona w ruch szyszynkę, która kieruje odpowiednie pierwiastki życia w kierunku mięśni. Pierwiastki te, działając na zakończenie nerwów, powodują reakcje fizyczne organizmu. Kartezjusz rozwiązał w ten snosób problem stosunku dusizy do ciała wkategoriadi mechanlstvcznvch.