skanuj0034

TEZY EGZAMINACYJNE NA MSP

1.    Pojęcie stosunków międzynarodowych j a) Dwa aspekty:

^v- ^/ -całokształt stosunków między ich uczestnikami jako praktyka,

-gałąź wiedzy, dyscyplina naukowa, której przedmiotem są międzynarodowe stosunki, nazywana od począwszy do końca lat siedemdziesiątych - intemacjologią.

b)    Idealiści - SM to polityka międzynarodowa oparta o zasady etyczno - prawne,

c)    Realiści - uważali że naturalna zbieżność państw nie istnieje, a miedzy nimi trwa ciągła rywalizacja o dominację w wymiarze międzynarodowym

2.    Podstawowe cechy teorii stosunków międzynarodowych:

Teoretycy systemów (M. Kapłan, J.D. Singer, K.Dutsch)- warianty tej teorii:

-    teoria komunikacji

-    teoria otoczenia

-    teoria ekologiczno - technologiczna.

Teoria systemów w ujęciu F, Burłackiego i A.Gałkina - system stosunków międzynarodowych jest podstawowy do którego przenikają impulsy wewnętrznych potrzeb państw przez ich politykę zagraniczną.

Teoria więzi (J.N.Roseau) - koncentruje się nad związkami między systemem politycznym państw a systemem politycznym państw jako zbiorowości.Badanie SM metodą sumulacji, gier i procesu podejmowania decyzji.

Teoria systemu wg, O.Wriahfa - system SM to pole wykreślone przez takie współrzędne, jak czas, przestrzeń, działania, właściwości elementów i relacji między nimi.

W powyższych teoriach przeważa ujęcie SM jako systemu realcii między narodami. ich organizacjami ti. państwami, ugrupowaniami międzynarodowymi, siłami o znaczeniu ponadnarodowym.

3.    Podmioty MSP- pojecie, klasyfikacja, rodzaje

\ / Podmioty SM - uczestnicy SM (aktorzy na scenie międzynarodowej) to zorganizowane grupy społeczne, których działania, wykraczając poza granice jednego państwa mają na celu wywarcie wpływu na kształtowanie się tych stosunków i wpływ ten wywierają.

Rodzaje podmiotów SM:

-    państwa i ich działania

-    systemy państw (sojusze, organizacje państwowe itp.)

-    organizacje międzynarodowe

-    ruchy międzynarodowe

4.    Państwa jako podmioty MSP (Z książki od Zendera!!!)

a)    Jedność trzech elementów:

-    terytorium o wyraźnych granicach

-    ludność staie zamieszkująca owe terytorium

-    najwyższa władza sprawująca skuteczną kontrolę nad terytorium i ludnością (suwerennie wewnętrzna)

b)    uczynienie przez inne państwa

cjzdolność do utrzymania stosunków z innymi państwami i nizależnośc od nich (suwerenność zewnętrzna)

Państwo w SM - Społeczność międzynarodowa uzna, że dany twór polityczny zdolny jest do uczestnictwa w obrocie międzynarodowym.:

-    zdolność utrzymania stosunków z innymi państwami,

-    terytorium, suwerenna władza, ludność Podstawowe cechy państw w porządku międzynarodowym

-    niepodległość - suwerenność,

-    równość wszystkich państw świata

5.    Polityka zagraniczna państw a MSP.

J Polityka zagraniczna państwa zakłada działalność tego państwa (jego wyspecjalizowanych organów) na zewnątrz (wobec otoczenia międzynarodowego). Polityka państwa dzieli się na politykę wewnętrzną i zewnętrzną (międzynarodową) państwa jednakże są one polityką jednorodną państwa. Polityka zagraniczna jest integralną częścią polityki całokształtu państwa i funkcją wewnętrzną systemu politycznego i społeczno - politycznego.

Cechy polityki zagranicznej państwa:

-    Zewnętrzna działalność państwa w odmiennym, poliarchaicznym, zdecentralizowanym otoczeniu, pozbawionym władzy centralnej, nasyconym za to podmiotami , często o równoważnym znaczeniu, odmiennym od środowiska wewnętrznego pod względem struktury.

-    cele ,metody i programy pol.zewn muszą się liczyć z określonym etapem rozwoju SM, sytuacją na arenie międzynarodowej, z działaniami, celami i programami, z interesami innych suwerennych jednostek, własnymi możliwościami

-    odzwierciedla interesy państwa, narodu i innych dominujących grup wewnątrzpaństwowych (racja stanu),

-    wyspecjalizowane metody i środki działania i oddziaływania , organy w celu realizacji tych interesów.

-zadania poi. Zagr. można podzielić na taktyczne bądź strategiczne.

Wyznaczniki polityki zagranicznej - decydują o efektywności polityki zagranicznej, ajczynniki wyznaczników polityki obiektywnej:

-    materialne np. potencjał gospodarczy i militarny

-    aksjologiczne - wartości i cele polityczne, które są tworzywem strategii zagranicznej

-    demograficzne - populacja ludności

-    geopolityczne

-    strukturalne - struktura SM

-    funkcjonalne - np. układ sił między podmiotami SM

-    podmiotowo - strukturalne - np. przynależność państwa do sojuszu

-    potencjał polityczny oceniany przez innych uczestników SM b) czynniki wyznaczników subiektywnych:

-    koncepcje polityki zagranicznej

-    strategie,

-    percepcje państwa i jego możliwości

-    postrzeganie środowiska międzynarodowego przez np. polityków.