V. Konkurencja w gospodarce lynkowej
producentów jest ceno biorcą i jeżeli chce sprzedać swój towar, musi go sprzedawać po cenie ustalonej przez rynek.
7) W warunkach konkurencji doskonałej przedsiębiorca dążąc do maksymalizacji swej funkcji celu (zysku), nie mogąc wpływać na cenę, musi minimalizować koszty produkcji oraz odpowiednio kształtować jej wielkość. Musi zatem znaleźć taki poziom produkcji, by zyski były maksymalne przy danej cenie rynkowej.
8) Firmy na rynku doskonale konkurencyjnym rywalizują o nabywcę, starając się uzyskać najniższy koszt wytworzenia danej ilości produktu. Im niższe są koszty przeciętne i przeciętne koszty zmienne w stosunku do ceny rynkowej, tym większa jest szansa otrzymywania zysku i utrzymania się na rynku.
9) W efekcie walki konkurencyjnej, w długim okresie pozostaną w branży firmy, których długookresowe koszty mają poziom zbliżony, i nazywamy je firmami reprezentatywnymi dla danej branży. Zmierza się zatem do utrzymania długookresowej równowagi konkurencyjnej. W takim przypadku przedsiębiorstwa tak optymalizują wielkość produkcji, aby osiągać nie maksimum zysku, lecz zero zysku, wówczas bowiem nie są one zagrożone przez firmy wchodzące do branży, ani same nie muszą opuszczać branży.
10) Czyli: w doskonałej konkurencji cena w długim okresie jest równa kosztowi ekonomicznemu firm reprezentatywnych i jest to cena, którą są skłonni zaakceptować nabywcy (to nabywcy akceptują koszt ekonomiczny danego towaru - wyrażony w jego cenie).
11) Konkurencja doskonała może odbywać się między przedsiębiorstwami w branżach o długookresowych kosztach stałych lub rosnących. Ponieważ w warunkach konkurencji doskonałej nie występuje rywalizacja za pomocą ceny i właściwości produktu, przeto firmy w takich warunkach dążą do uzyskania najniższych kosztów wytwarzania. W długim okresie możliwości obniżki kosztów poszczególnych przedsiębiorstw zależą od postępu technicznego i związanego z tym wzrostu skali produkcji.
12) Funkcjonowanie firm w warunkach konkurencji niedoskonałej może odbywać się w warunkach: konkurencji monopolistycznej, oligopolu lub monopolu pełnego.
13) Konkurencja monopolistyczna jest konkurencją niecenową - w takich warunkach zachowanie konkurentów może przybierać dwie formy. Mogą oni utrzymywać nadal te same ceny, mimo że konkurent obniżył cenę lub też mogą obniżyć swoje ceny w odpowiedzi na zachowanie konkurenta.
14) Podstawową przyczyną występowania oligopolu są rosnące korzyści skali w niektórych branżach. Optymalna skala produkcji, wyznaczona przez minimum długookresowego kosztu przeciętnego, osiąga taki poziom, że na rynku o ograniczonej pojemności może działać niewiele firm. W oligopolu firmy konkurują z sobą, obserwując się wzajemnie. Próbują przewidzieć swoje reakcje i od tych przewidywań uzależniają swoje decyzje dotyczące ceny i ilości. Duża rozmaitość różnych sytuacji oligopolistycznych utrudnia