spaw

38

38

Rys. 1.40. Schemat spawania plazmowego z tzw. oczkiem:

1    - oczko,

2    - jeziorko spawalnicze,

3    - spoina

przetapia krawędzie dokładnie do siebie dopasowanych elementów na całej ich grubości w kształcie dziurki od klucza (po angielsku key-hole). Ciekły metal tworzący jeziorko spawalnicze

0    cylindrycznym kształcie, utrzymywany siłami napięcia powierzchniowego, przepływa do tyłu poza łuk plazmowy i krzepnąc tworzy w jednym przejściu wąską spoinę (rys. 1.40). Zalecane są podkładki z rowkami wypełnionymi gazem ochraniającym grań

1    umożliwiające zarazem wyjście strumienia plazmy.

Przykłady zastosowania spawania TIG w budowie maszyn pokazano na rys. 1.41.

b)

a)

Rys. 1.41. Przykłady zastosowania spawania TIG w budowie maszyn:

a)    połączenie rur ze ścianą sitową,

b)    blachy łączone punktowo,

c)    łączenie warstwy plateru

1.4.2. Spawanie elektrodą topliwą

Spawanie MIG/MAG

W rozważanych metodach spawania łuk elektryczny jarzy się pomiędzy elektrodą topliwą a materiałem spawanym. Osłonę stanowić może zarówno gaz obojętny jak i aktywny. Od rodzaju gazu ochronnego biorą się następujące skróty: MIG określający spawanie w osłonie argonu lub helu (Metal Inert Gas) i MAG - odnoszący się do spawania w osłonie dwutlenku węgla i mieszanek gazowych reagujących z metalem spoiny (Metal Active Gas). Elektrodą jest pełny drut lub drut z rdzeniem proszkowym podawany w sposób ciągły (rys. 1.42). Palnik

Rys. 1.42. Spawanie elektrodą topliwą MIG/MAG w osłonie gazów ochronych:

również przy spawaniu stali, lecz wymagają aktywnych dla poprawy przebiegu procesu spawania. I tak dodatek dwutlenku węgla li tlenu do argonu powoduje wzrost prędkości spawania przy korzystniejszym kształć wtopienia (rys. 1.43). Z gazów aktywnych jedynie C0₂ stosowany bywa bez dodatku innyc

gazów, choć obecność w nim arg<

1 - materiał rodzimy, 2 - jeziorko spawalnicze, 3 - spoina, 4 - elektroda, 5 - gaz ochronny,

6 - dysza gazowa, 7 - styk prądowy,

8    - doprowadzenie gazu ochronnego,

9    - podajnik drutu, 10 - źródło prądu chłodzony jest wodą lub powietrzem. Łuk zasilany jest przede wszystkim prądem stałym, rządzie zaś prądem przemiennym. Stosowany jest też prąd stały pulsując) (na prąd podstawowy podtrzymu jący jarzenie łuku nakładare s< krótkotrwałe impulsy prądowe których zadaniem jest tworzeni* i odrywanie kropli metalu od ele ktrody).

Rodzaj gazu ochronnego wpły wa nie tylko na skuteczność osłon; jeziorka spawalniczego, lecz rów nież decyduje o głębokości wtopię nia i kształcie spoiny, a takż o prędkości spawania. Była ju o tym częściowo mowa w poprze dnim punkcie (por. rys. 1.34). Gaz obojętne tj. argon i hel lub ich mie szanki stanowią najlepszą osłon ciekłego metalu przed dostępei powietrza i stosowane są do sp< wania metali nieżelaznych, jak ah minium, miedź, magnez. Gazy t( a szczególnie argon, używane s wówczas odpowiedniego dodatku gazó'

Rys. 1.43. Wpływ dodatku gazu aktywnego do gazu obojętnego na kształt ściegu spoiny złącza stalowego

nu lub tlenu zmniejsza rozpry; i wpływa korzystnie na jakość sp< in. Zastosowanie taniej osłor dwutlenku węgla ogranicza się je nak tylko do spawania stali węgl wych i niskostopowych o wytrz małości do 500 MPa.

Spawanie elektrodą topliv możliwe jest we wszystkich poz cjach. Grubość złączy doczoł wych wahać się może w zakres od ok. jednego do kilkudziesięc mm, zaś grubość spoin pachwin