STR209

Edukacja i rozwój Kielce 1995

KW BANACH

CECHY—WŁAŚCIWOŚCI OSOBOWOŚCIOWE NAUCZYCIELI

podstawowym zadaniem nauczycieli będzie odtąd nie przekazywanie wiedzy, lecz kształtowanie osobowości wychowanka i otwieranie przed nim drogi do rzeczywistego świata: funkcje zatem wychowawcze i inspirujące przeważać powinny nad funkcjami nauczającymi".

Raport UNESCO „Uczyć się aby być"

WSTĘP

W myśli pedeutologicznej problematyka osobowości nauczyciela-wychowawcy zaj-suje znaczące miejsce, czego wyrazem jest bogata literatura pedagogiczna i psycho-rgiczna, a także obecność praktycznych jej aspektów w wielu aktach normatywnych dokumentach traktujących o zadaniach szkoły i nauczyciela.

Realizacja takich idei edukacyjnych, jak: wychowanie dla przyszłości, dla demokracji, do zmiany, do dialogu i negocjacji z innymi ludźmi i wspólnotami, uczenie się, »by być, a przede wszystkim „poznawanie świata i siebie" — wymaga inaczej przygotowanego i funkcjonującego nauczyciela.

„Główną wadę naszego szkolnictwa — stwierdza Raport «Edukacaja narodowym priorytetem* — stanowi dominacja tradycyjnie ujmowanej funkcji kształcącej (transmisja reprodukcja wiedzy przede wszystkim typu «wiedzieć, że») nad funkcjami pozostałymi, a mianowicie ogólnorozwojową, wychowawczą, opiekuńczą i orientującą. Ten stan wymaga zmiany" (s. 344).

Funkcje nauczyciela można także ujmować w kategoriach kompetencji zawodowych w zakresie: nauczania, wychowania, opieki, diagnozowania, resocjalizacji, współpracy ze środowiskiem, działalności innowacyjno-reformatorskiej i badawczej, organizacji pracy własnej i zbiorowej.

OSOBOWOŚĆ NAUCZYCIELA-WYCHOWAWCY

Osobowość nauczyciela-wychowawcy obejmuje trzy struktury:

—    poznawczą — wyróżniającą się działaniami związanymi ze spostrzeganiem i rozumieniem ucznia-wychowanka,

—    motywacyjną — obejmującą system wartości, potrzeby i postawy nauczyciela,

—    czynnościową — prakseologiczno-pedagogiczną.

209