Strona3

3

Jeśli wirujący ładunek elektryczny potraktować jako elementarną pętlę prądową, łatwo się przekonać, że „prąd" płynący w pętli będzie indukować w jej wnętrzu pole magnetyczne o indukcji B, skierowane przeciwnie do zewnętrznego pola magnetycznego (rys. 2).

Z podobną sytuacją mamy do czynienia, gdy atom znajdzie się w zewnętrznym polu magnetycznym. W zależności od kierunku wirowania elektronu wokół jądra ruch jego będzie wzmacniany lub osłabiany przez pole magnetyczne. Wielkość dipolowego momentu magnetycznego elektronu będzie zmniejszana, gdy zwrot jego pokrywa się ze zwrotem wektora indukcji pola magnetycznego, a zwiększana gdy jest mu przeciwny. W obu więc przypadkach działanie zewnętrznego pola magnetycznego jest osłabiane.

Rys. 2. Ruch cząstki naładowanej o ładunku q w polu magnetycznym

Efekt indukowania dipolowych momentów magnetycznych m przez zewnętrzne pole magnetyczne występuje we wszystkich materiałach, niezależnie od tego czy zawierają one trwałe momenty magnetyczne.

1. 2. Polaryzacja magnetyczna

Danej objętości materiału można przypisać wypadkowy moment magnetyczny. Jest on charakteryzowany przez tzw. wektor polaryzacji magnetycznej. Określa on stopień uporządkowania dipoli magnetycznych w materiale i jest definiowany wzorem

n

(6)

gdzie: n - liczba atomów (cząstek) w objętości V materiału, m - moment magnetyczny i-tego atomu (cząstki).

Wektor polaryzacji magnetycznej M jest zależny od natężenia zewnętrznego pola magnetycznego H

gdzie: r|_m- podatność magnetyczna materiału, Po.przenikąjność magnetyczna próżni.

Wektor indukcji magnetycznej w próżni określa zależność