strony2 33

mniskii' Wpływ Umi ji st banl/.o wyraźny w/.u IhhIih-|. - 11 kiaju. Świntl r/.i o lvm nic/byl wysokie roe/ne ampliUuly h mp< imIiii i l.irmlne zimy. Wraz z posuwaniem się na wschód amplitudy wzi.is!;i|ą, .1 aeilnie lempera-luiy zimowe są coraz niższe. Natomiast na wschodzie kraju zaznacza się wpływ mas kontynentalnych, oddziałujących na wielkość opadów i ich rozłożenie w czasie. Opady są bowiem niewielkie i skoncentrowane w porze letniej, co jest charakterystyczne dla kontynentalnej odmiany klimatu umiarkowanego. W niewielkim stopniu (ze względu na małą objętość wód) na klimat Polski wpływa akwen Morza Bałtyckiego.

Przejściowość klimatu Polski (tab. 4.2) wyraża się w:

a)    mniejszych amplitudach rocznych temperatur na zachodzie kraju, a większych na wschodzie, co wskazuje na silne wpływy oceaniczne;

b)    niewielkich opadach, skoncentrowanych głównie w lecie, co jest cechą klimatu kontynentalnego;

c)    dużej zmienności pogody;

d)    występowaniu sześciu klimatycznych pór roku (tab. 4.3).

Cecha klimatu	Charakterystyka zmienności
u ulnlu roczna temperatura	przeciętnie od 6°C na północnym wschodzie (Suwalszczyzna) do ponad 8°C na zachodzie (Nizina Śląska)
■.mdi nu temperatura w lipcu	od 17°C w górach i nad morzem do 19°C na Nizinie Śląskiej, w Kotlinie Sandomierskiej
•mdnia temperatura w styczniu	od ok. 0°C na zachodzie do -5°C na wschodzie
uinpllluda średnich temperatur miesięcznych	od 17°C nad morzem do ponad 23°C na wschodnim skraju Polski
długość okresu wegetacyjnego (liczba dni ze średnią temperaturą dobową co najmniej 5°C)	od 180 dni na Pojezierzu Suwalskim do 220 dni na Nizinie Śląskiej
uh /na suma opadów	od 450 mm na Pojezierzu Kujawskim do 700 mm na Pojezierzach i ponad 2000 mm w Tatrach, średnio ok. 600 mm
ie< /na zmienność opadów	średnie opady w styczniu - od 25-35 mm na nizinach do 60-80 mm w górach, średnie opady w lipcu - od 70-100 mm na nizinach do 150-240 mm w górach
ll< •! im dni w roku z pokrywą śnieżną	od 40 dni na Nizinie Śląskiej do ponad 100 dni na Suwalszczyźnie i ponad 230 dni na Kasprowym Wierchu
pi/ewnżnjące kierunki wiatru	wyraźna przewaga wiatrów z sektora zachodniego (ponad 60%)
III /Im dni pochmurnych (średnie dobowe •.u hmur/onio powyżej 80%) w roku	od 120 do 160 dni w ciągu roku, w locin przeciętnie tylko 15 do 30 dni, a w zimie 45 do «i'» dni

.1I1 I i /f.t.iwirnir podstuwowyc h parametrów meteorologu /nyi h, < lt.11-41«•»v u|.p y !• • im 1 .1 r< >Kki

\:

rury roku

4 astronomie/ ne i 6 klimatycz nych pór roku

Ićrmin „pory roku" określ.i poil/i;il roku na jednostki czasowe, różni.nr się między sobą według pewnego przyjętego kryterium. Astrono-mit /.nc pory roku określone zostały na podstawie rocznej wędrówki /unii wokół Słońca. Są cztery astronomiczne pory roku, o początkach wyznaczonych przez momenty wejścia Słońca w określony fragment lny niebieskiej. Ich daty są niezmienne.

Inaczej wyróżnia się klimatyczne pory roku. Kryterium ich wyodrębniania stanowi wartość średniej dobowej temperatury powietrza oraz następstwo poszczególnych pór. W Polsce występuje sześć klimatycznych pór roku (tab. 4.3).

Pora roku	Zakres średniej dobowej temperatury
zima	poniżej 0°C
przedwiośnie	0-5°C
wiosna	5-15°C
lato	powyżej 15°C
jesień	5-15°C
przedzimie	0-5°C

l.il) 4.3. Wartość średniej dobowej temperatury w poszczególnych porach roku w Polsce

Nie wszędzie w Polsce będą co roku występowały wszystkie klimatyczna pory roku. Na przykład w górach zdarza się, że nie ma klimatycznego lala. W części kraju może też nie być zimy.

Klimatyczne pory roku mają duży wpływ na funkcjonowanie gosposi.u ki. Pomimo że dzisiejsze technologie pozwalają na większe unieza-k /uienie produkcji od warunków atmosferycznych, to niektóre sektory ( ospodarki nadal pozostają zależne od pogody. Dotyczy to szczególnie mlnietwa. Mroźne i bezśnieżne zimy powodują wymarzanie zasiewów " imin. Deszczowe lata utrudniają zbiory zbóż i zmniejszają wartość plonów.

Podsumowanie

I Pogodę i klimat Polski kształtują masy powietrza napływające z obszarów stałych układów barycznych.

' Najważniejszym stałym ośrodkiem barycznym kształtującym klimat Polski jest Niż Islandzki. Powietrze napływające z tego kierunku jest chłodne i wilgotne.

t Masy powietrza napływające nad Polskę są rozdzielone frontami atmosferycznymi. Na Ironiach ścierają się masy powietrza o różnej charakterystyce. Powoduje lo intensywne opady atmosferyczne i silne wiatry.