s�

LEUKOCYTY

białe ciałka krwi - jądrzaste komórki krwi obwodowej, które mają zdolność pochłaniania i zabijania wewnątrzkomórkowego drobnoustrojów (granulocyty) oraz wytwarzania przeciwciał (limfocyty). Leukocyty stanowią ważne ogniwo układu obronnego organizmu. Leukocytów jest od 4 do 10 tysięcy w jednym milimetrze sześciennym krwi obwodowej. 25-35% tej liczby stanowią limfocyty.

NADCIŚNIENIE

stan chorobowy charakteryzujący się stale podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi przekraczającym 150/90 mm Hg. Przyczyną nadciśnienia jest najczęściej wzrost obwodowego oporu drobnych naczyń krwionośnych. U pacjentów z chorobami nerek nadciśnienie może być wywołane nadmierną aktywnością substancji uwalnianej przez nerkę - reniny. Ważnym czynnikiem warunkującym powstawanie nadciśnienia tętniczego może być nadmierne zatrzymywanie w ustroju sodu i wody (przewodnienie).

NIEDOKRWISTOŚĆ (ANEMIA)

nieprawidłowy stan polegający na zmniejszeniu się liczby erytrocytów, spadku stężenia hemoglobiny i spadku hematokrytu poniżej normy, co powoduje zmniejszenie się całkowitej ilości tlenu dostarczanego przez krew do tkanek i narządów. Klinicznie niedokrwistość charakteryzuje się bladością skóry i śluzówek, męczliwością, osłabieniem, dusznością.

ODWADNIANIE

przyśpieszone usuwanie wody z organizmu na drodze ul-tra-filtracji (u chorych dializowanych) lub stosowanie leków moczopędnych powodujących wydalanie nadmiernej ilości wody z moczem (u chorych ze sprawnymi nerkami).

ODWODNIENIE

stan niedoboru wody ustrojowej. Może być spowodowane albo nadmierną utratą wody, albo jej niedostateczną podażą. Objawami odwodnienia są utrata masy ciała, suchość śluzówek, wzrost pragnienia, spadek ciśnienia krwi, osłabienie, bóle głowy. Znaczne odwodnienie jest groźne - może prowadzić do wstrząsu i utraty przytomności.

OSTEOPOROZA

metaboliczna choroba kości charakteryzująca się zmniejszeniem masy kostnej i zaburzeniem mikrostruktury kości, co w konsekwencji prowadzi do osłabienia kości i zwiększonej podatności na złamania. U pacjentów z niewydolnością nerek przyczyną osteoporozy jest między innymi wtórna nadczynność przytarczyc wywołana wysokimi stężeniami fosforanów we krwi i spadkiem zawartości wapnia zjonizowanego spowodowanym niedoborem aktywnych metabolitów witaminy D₃.

OTRZEWNA

cienka, gładka i lśniąca błona surowicza posiadająca zdolność wydzielania niewielkiej ilości surowiczego płynu do jamy otrzewnej i pokrywająca wszystkie znajdujące się w niej narządy. Otrzewna posiada właściwości błony półprzepuszcza-Inej, dzięki czemu może być wykorzystywana do usuwania z ustroju nadmiaru produktów przemiany materii i leków.

PARATHORMON (PTH)

hormon wydzielany przez przytarczyce, odgrywający podstawową rolę w przemianie wapniowo-fosforanowej ustroju. Działając łącznie z witaminą D₃ wzmaga wchłanianie zwrotne jonów wapnia z kanalików nerkowych oraz wzmaga wchłanianie jelitowe wapnia. PTH mobilizuje wapń z kości. Obniżenie aktywności PTH prowadzi do niedoboru wapnia w płynach ustrojowych i wystąpienia tężyczki.

PRZESZCZEP NERKI

zabieg operacyjny polegający na wszczepieniu uprzednio pobranej nerki od nie spokrewnionej osoby z objawami śmierci pnia mózgu (przeszczep ze zwłok) lub blisko spokrewnionego członka rodziny (przeszczep rodzinny) osobie ze schyłkową niewydolnością nerek. Przeszczep uznaje się za udany w chwili, gdy nowa nerka podejmuje swoją czynność w ciele biorcy. Wykonanie przeszczepu nerki jest poprzedzone typowaniem zgodności tkankowej pomiędzy biorcą i dawcą narządu (antygenów) i wiąże się z koniecznością leczenia immunosupresyjnego, tj. hamującego stałą i naturalną reakcję biorcy do odrzucenia obcego narządu. Przeszczep nerki znosi stan mocznicowego zatrucia organizmu, powoduje normalizację wielu zaburzeń ob-

88