s�

serwowanych u chorych dializowanych. Niesie za sobą jednak ryzyko powikłań wynikających ze stałego zażywania leków immunosupresyjnych.

PRZEWODNIENIE

stan nadmiernego zatrzymania wody w ustroju, spowodowany głównie jej nadmiernym spożyciem lub podażą dożylną, u chorych z ograniczoną funkcją nerek.

REKOMBINOWANA LUDZKA ERYTROPOETYNA (EPO)

hormon wytworzony za pomocą technik inżynierii genetycznej, o strukturze i aktywności identycznej do naturalnej erytropoetyny produkowanej przez nerki.

RENINA

enzym wydzielany przez niedokrwioną nerkę (najczęściej). Indukuje ona powstawanie angiotensyny podwyższającej ciśnienie krwi.

TOKSEMIA MOCZNICOWA

zatrucie mocznicowe, stan nadmiernego nagromadzenia się we krwi toksyn (jadów) mocznicowych, spowodowane wypadnięciem funkcji wydalniczej, endokrynnej i regulacyjnej nerek.

TOKSYNY (JADY) MOCZNICOWE

biologicznie aktywne substancje gromadzące się w nadmiarze w ustroju chorych z niewydolnością nerek. Liczba poznanych toksyn przekracza 200. Przypuszcza się, że wiele związków może być domniemanymi toksynami, objawiającymi swój trujący efekt tylko po osiągnięciu nadmiernych stężeń we krwi lub ich wieloletniej kumulacji w ustroju.

TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA

metoda badania radiologicznego ciała ludzkiego. Wyniki odczytów analizowane są przez komputer. Jest jedną z najlepszych metod obrazowania narządów, pozwalająca na wykazanie zmian anatomicznych w różnych narządach, których uwidocznienie nie jest możliwe innymi metodami diagnostycznymi.

UROGRAFIA DOŻYLNA

radiologiczne badanieukładumoczowegopolegającenado-żylnym podaniu kontrastu (środka cieniującego nieprzenikli-wego dla promieni Roentgena), który jest wychwytywany i zagęszczany przez nerki, a następnie wydzielany z moczem. W trakcie badania wykonuje się kilka zdjęć, na podstawie których można ocenić budowę anatomiczną nerek, miedniczek nerkowych, moczowodów i pęcherza moczowego, wykryć ciała obce lub ocenić wydzielanie moczu przez nerki.

USG (BADANIE ULTRASONOGRAFICZNE)

metoda diagnost. badania narządów wewnętrznych, wykorzystująca zjawisko odbicia się fali ultradźwiękowej. Echo (odbicie) wytwarzanych przez głowicę aparatu ultradźwięków jest rejestrowane, a następnie przetwarzane na obraz pozwalający dokładnie opisać badany narząd i jego strukturę. Ultrasonografia jest bezpieczną i nieinwazyjną metodą diagnostyczną używaną w większości dyscyplin klinicznych.

WITAMINA D₃

przeciwkrzywicza witamina syntetyzowana w skórze z prowitaminy pod wpływem promieni słonecznych (ultrafioletowych). Uczestniczy w przemianie fosforowo-wapniowej, zabezpieczając stale właściwe stężenie wapnia i fosforu we krwi i prawidłową mineralizację kości. Witamina D₃ sprzyja wchłanianiu wapnia i fosforanów z przewodu pokarmowego i reguluje ich wydalanie nerkowe. Niedobór witaminy D₃ prowadzi u dzieci do odwapnienia kości i krzywicy.

ZESPÓŁ NABYTEGO BRAKU ODPORNOŚCI (AIDS)

zespół objawów chorobowych wywołany przez zakażenie wirusem upośledzającym odporność komórkowo-zależną (HIV - ang. human immunodeficiency virus). Jest on przyczyną zakażeń, rzadko obserwowanych u zdrowych ludzi, wywołanych drobnoustrojami oportunistycznymi lub/i procesów nowotworowych (mięsaki, chłoniaki) oraz upośledzenia funkcji układu nerwowego. Zakażenie wirusem HIV szerzy się drogą płciową, poprzez transfuzję zakażonej wirusem krwi i preparatów krwiopochodnych lub przeszczep narządu od zakażonego dawcy. Grupami zagrożonymi tą chorobą są narkomani, homoseksualiści, prostytutki i ludzie leczeni znacznymi ilościami krwi lub preparatów krwiopochodnych (dializowani, chorzy na hemofilię). Wirus jest bardzo wrażliwy na brak wilgoci. Jest niszczony przez

89