slanowanie 2

kowane} jamą chłonnotrawiącą, endodermalnym pochodzeniem gonad, a u samych koralowców pojawieniem się ektodermalnego stomodeum. Niemniej ewolucja szła dwoma torami. W pierwszej linii pokolenie polipa traci na znaczeniu, w drugiej przeciwnie — odpada pokolenie meduz, polip natomiast osiąga najwyższą złożoność budowy.

Zamykając rozważania nad filogenezą parzydełkowców musimy nadmienić, że są one, podobnie jak gąbki, ślepym odgałęzieniem pnia rodowego Metazoa (ryc. 224). Są bliżej spokrewnione tylko z żebroplawami. Struktura parzydełek świadczy o wyspecjalizowaniu gromad Cnidaria. Parzydełka służą zarówno do obrony, jak i zdobywania pokarmu. Ta ostatnia funkcja jest osobliwym sposobem zaopatrywania się w substancje odżywcze przez zwierzęta mięsożerne, który możemy określić jako zachodzący na poziomie tkankowym (parzydełka są pojedynczymi komórkami). Sposób ten nie ma odpowiednika u żadnych innych przedstawicieli Metazoa.

4. Typ: Żehroplawy — Ctenophora

Synonim: Bezparzydełkowce — Acnidaria

CHARAKTERYSTYKA OG0LNA

Żebropławy są ostatnim typem zaliczanym do Diblastica. Nieliczny obejmującym około 90 gatunków, wyłącznie morskich. Żyją we_ wszyi kich ^morzach, jednak najliczniej w ciepłych. Prowadzą tryb życia_ w«*li» (tylko jeden gatunek jest osiadły), żaden gatunek nie tworzy, kohui Przebywają przeważnie w powierzchniowych warstwach wód, nie y,n sząc jednak wskutek delikatnej" budowy (jest to najbardziej uwodnią, grupa zwierząt: ciało zawiera 98% wody) większego falowania, w okn burz i wiatrów opuszczają się głębiej. Niektóre gatunki były poławiali z głębokości 3500 m. Występują zarówno w wodach przybrzeżnych, |" i otwartych. Niektóre gatunki stref przybrzeżnych pełzają po dnie.

Budową zewnętrzną żebropławy przypominają w pewnym stopni meduzy. Są przeważnie drobne, mikroskopijnej wielkości, ale formy p<i|i zające mogą osiągać do 1,5 m długości. Większość gatunków ma oiidu przejrzyste, część jest zabarwiona zielono, żółto lub różowo.

Zbudowane są z ektodermy, endodermy i mezoglei. Ich najbard i> i charakterystycznymi cechami są: budowa dwusymetryczna; narządy i U chu. w postaci ośmiu południkowych rzędów płytek, powstałych ze liki#! jonych rzęsek (przez dawnych zoologów uważanych za szkielet, ż«^,ln^,il <

wzmacniające ciało); kolloblasty; drożność jamy chłonnotrawiącej i :;li.....

plikowany narząd zmysłów. Żebropławy nie mają szkieletu. Gonady po* wstają u żebropławów z endodermy. U jednego gatunku wykryto par/) dełka i przez to synonim Acnidaria stracił na znaczeniu.

Pod względem histologicznym są wyżej uorgąnizowane niż CnithnUi Mezoglea ma u nich charakter tkanki łącznej mezenchymatycznej i wy stępują w niej właściwe komórki mięśniowe.

Gatunki charakteryzujące się drobnymi rozmiarami ciała występują niekiedy masowo, formy duże nie należą do zwierząt pospolitych. W f)łl mie żebropławy nie mają większego znaczenia ekologicznego. Odżywiają się głównie organizmami planktonowymi. Niektóre gatunki współ/vh z bakteriami zdolnymi do bioluminescencji. Część żyje w komensali/nijl

lim