Zdjęcie 0262

wykonywaniu danej operacji lub zabiegu. Naddatki operacyjne określa się

a)    dla powierzchni zewnętrznych (niesymetrycznych) - rys* 1.3a*

*1 * ^ai “ ^a2*    *2 " *2 “    *3 *    • ^a^,»

b)    dla powlerzohni wewnętrznych (^symetrycznych) - rys. 1.3bi

^B1 ^{3 a}2 “ ^ai •    *2 * ^a3 •?. *2 •    *3 • ^a4 * ^a3 •

gdzie: *i * *2» *3    “ naddatki operacyjne,

^a1 • *2* *3* ^aą, “ wymiary operacyjne.

2ye. 1.3. naddatki na obróbkę powierzchni; a) niesymetryczne, zewnętrzne, b) symetryczne, wewnętrzne

Naddatkiem całkowitym na obróbkę nazywa się warstwę materiału usuwaną w trakcie wszystkich operacji procesu technologicznego obróbki mechanicznej w celu otrzymania żądanej dokładnośoi 1 Jakości powierzchni, wymaganej warunkami technicznymi przedstawionymi na rysunku konstrukcyjnym. Naddatek całkowity ma postaćt

n

z_c ■ 2_ ^zi [““J*

1

gdziex - naddatki operacyjne.

,7 wielkość naddatku, usuwanego w pierwszych operacjach obróbki zgrubnej, wchodzi również warstwa uszkodzona, której wielkość zależy od materiału i wymiarów surówki, sposobu Jej otrzymania i

lanych czynników technologie cnych* W warstwie tej znajdują alt •ypukłodcl, | wgniecenia, warstwa odwęglona, jak również błędy wy-mi arów 1 kształtu przedmiotu.

Warstwa uszkodzona wynosis w odkuwkach swobodnych 1    - ,1-0 na,

w odkuwkach foreanlkowyoh 0,5 - 1,5 n*a, w materiałach walcowanych Ina.gorąco 0,5 - 1,0 mm, w odlewach a żeliwa szarego 1.,0 - 2,0 ma, w odlewach staliwnych 1,0 - 3,0 im* Najmniejsze naddatki wymagane są przy odlewaniu pod clinieniem 1 metodą wytapianych modeli* Wielkoió założonego naddatku całkowltago z_Q zależy w głównej mierze od dokładności wykonywanej ozęśol przy określonym procesie technologicznym*

Naddatek na obróbkę mierzy się prostopadle do obrabianej powierzchni i podaje przeważnie w milimetrach na atronę (niesymetryczny) lub na średnicę (symetryczny), przy czym w dokumentacji technologicznej należy wyraźnie zaznaczyć, o jaki naddatek chodzi*

Wymiary operacyjne dowolnej części nie mogą być otrzymane z absolutną dokładnością, dlatego też rzeczywista wielkość naddatku waha elę w pewnych granicach* Z tych względów rozróżniamy naddatek nominalny,    r»y i maksymalny* Jeśli dokładność powierzchni

jest w klasie ISO od 7 - 8, chropowatość zaś • 0,63 urn lub mniejsza, to nie można uzyskać tego w jednej operacji,a tym bardziej w jednym zabiegu* W tym- przypadku naddatek całkowity na o-bróbkę dzieli się na kilka naddatków operacyjnych.

3.3. Wybór surówki

Wybór surówki dla poszczególnych części dokonywany jest przy konstruowaniu części* Możliwe są przy tym następująoe przypadki!

a)    Część obrabiana jest ze wszystkich stron 1 nie stawia się jej speojalnyoh wymagań* W tym przypadku konstruktor podaje gatunek materiału, warunki obróbki oieplnsj 1 twardość. Wybór surówki pozostawia się technologom, przy czym surówką może być odkuw-ka kuta swobodnie, odkowka foremnlkowa lub materiał walcowany*

b)    Jeśli część obrabiana jeat prosta 1 posiada powierzchnie nie obrabiane, to konstruktor na rysunku winien wskazać- pochylenie odlewnicze (lub kuźnicze), promienie zaokrągleń 1 płaszczyzny podziału zależne od sposobu wykonywania surówki* V takim przypadku o wyborze surówki decyduje konstruktor wraz z technologiem*