1. Leki adrenolityczne - blokujące receptory adrenergiczne i działające na zasadzie antagonizmu konkurencyjnego z neuroprzekaźnikami (me diatorami) układu współczulnego i innymi Ickami sympatykotonicznymi Odróżniamy leki a-adrenolityczne (a-blokcry) i p-adrenolityczne (p -blokery).
a. Leki a-adrenolityczne blokują wybiórczo receptory a-adrenergicznr wykazując antagonizm z noradrenaliną (norepinefryną) i innymi Irkami a-adrenergicznymi oraz częściowy antagonizm z adrenalin.i (epinefryną). Do tych leków należą alkaloidy sporyszu, tolazolinn, fentolamina i in.
b. Leki p-adrenolityczne blokują wybiórczo receptory p-adrcncrgicznr, wykazując antagonizm z izoprenaliną i częściowy antagonizm z adrr naliną i in. Do tych leków należy propranolol, oksprenolol, pindolol, praktolol i in.
2. Leki sympatolityczne - hamujące biosyntezę neuroprzekaźników ukła du współczulnego, ich magazynowanie i wyzwalanie w zakończeniach nerwów współczulnych. W następstwie tego impuls nerwowy nic po woduje uwolnienia się amin katecholowych i nie wyzwala reakcji współ czulnych.
Do leków sympatolitycznych należy guanetydyna i metyldopa.
Podział
Ze względu na punkt uchwytu działania i budowę chemiczną Irki sympatykolityczne można podzielić na następujące grupy:
1. Pochodne chloroalkiloamin - dibenzylina, dibenamina.
2. Pochodne imidazoliny - tolazolina, fentolamina.
3. Pochodne benzodioksanu - piperoksan.
4. Pochodne dibenzoazepiny - azapetyna.
5. Alkaloidy sporyszu.
6. Johimbina.
II. Leki p-adrenolityczne
1. Pochodne naftylu - propranolol.
2. Pochodne fenylu - oksprenolol, praktolol.
3. Pochodne indolu - pindolol.
1. Hamujące magazynowanie NA - guanetydyna, rezerpina, bclani dyna, guanoksan.
2. Hamujące biosyntezę NA - a-metyldopa.
3. Pobudzające receptor a2 - klonidyna - hamowanie uwalniania NA z części presynaptycznej neuronu.
Ryc. 12.10. Działanie
^ (( Punkty uchwytu działania leków sympatykolitycznych
Wyłączenie układu współczulnego powoduje przewagę napięcia układu pi/y współczulnego z charakterystycznymi objawami parasympalykotonii. ‘ H*|iiwy działania zależą od tego, czy wyłączony zostanie receptor a, P, czy te) oba receptory. Leki a-adrenolityczne wywołują głównie rozkurcz naczyń lowionośnych i spadek ciśnienia krwi. Leki P-adrenolityczne powodują głównie zmniejszenie pobudliwości i przewodnictwa układu bodźcoprzewodzą-M')*n serca i zmniejszenie zapotrzebowania na tlen komórek mięśnia sercowi go. Leki sympatolityczne powodują głównie spadek ciśnienia krwi.
Działanie
niepożądane
4 Leki adrenolityczne są lekami mało swoistymi. Oprócz blokowania re-eeptorów adrcncrgicznych wykazują również wiele innych właściwości, |.tk depresyjne lub pobudzające działanie na ośrodkowy układ nerwowy, działanie parasympatykotoniczne, histaminopodobne i przeciwhistami-nowc, miotoniczne, kuraropodobne, znieczulające miejscowo, a nawet ympatykotoniczne.
4 I eki sympatolityczne wywołują drżenie mięśniowe i osłabienie, złe samopoczucie i zamroczenie, obrzęk błon śluzowych nosa i in.
Zastosowa
nie
hamuje, blokuje
• l.oki a-adrenolityczne - 1. Stany skurczowe naczyń krwionośnych.
2. Nadciśnienie tętnicze (wybiórcze alfa,-adrcnolityki, np. prazosyna).
3. W diagnostyce nowotworów rdzenia nadnerczy.
313