0000008(4)

Neurofibroma

Nerwiak wlókniakowy (neurofibroma, jibroneurinoma) występuje zazwyczaj w liczbie mnogiej w chorobie Recklinghausena. Nerw słuchowy może też być siedliskiem nerwiaka włókniakowego. Nerwiak wlókniakowy różni się od nerwiaka osłonkowego tym, iż włókna nenvowc znajdują się w samym miąższu guza, a nic w torebce, jak to ma miejsce w nerwiaku osłonkowyrn.

Nowotwory

przysadki

Nowotwory przysadki stanowią 10°/o wszystkich nowotworów śród-czaszkowych. Wywodzą się z przedniego płata (adenohypophysis); wpłacie tylnym (neurohypophysis) nowotwory nic występują, jedynie niekiedy bywa mikroskopowe skupienie komórek glejowych, określane jako i horistoma.

Stosownie do prawidłowego składu przedniego płata przysadki z 3 rodzajów komórek, a mianowicie: kwasochłonnych, zasadochłonnych oraz bezziamistych i barwikoopornych, które mogą być punktem wyjścia nowotworów, odróżniamy 3 rodzaje gruczolaków przysadki: kwasochłon-ny (adenoma acidophile s. eosinophile), zasadochłonny (adenoma baso-phile) i barwikooporny (adenoma chromophobum). Spośród gruczolaków' tych najczęściej występuje barwikooporny (czterokrotnie częściej od pozostałych). Komórki barwikooporne nie posiadają żadnej czynności w ydzielniczej, toteż gruczolaki wywodzące się z tych komórek wywołują zaburzenia wewnątrzwydzielnicze tylko wtórnie, na skutek ucisku na sąsiadujące komórki kwaso- i zasadochłonne, obdarzone czynnościami wydzieiniczymi.

Na symptomatologię nowotworów przysadki składają się 3 zasadnicze zespoły objawów, uwarunkowane — po pierwsze, umiejscowieniem przysadki w' siodle tureckim, po drugie — sąsiedztwem przysadki ze skrzyżowaniem nerwów wzrokowych, po trzecie —■ czynnością wydzielniczą przysadki.

Adenoma

acidophile

G r u c z o 1 a k kwasochłonny (adenoma acidophile). Punktem wyjścia są komórki kwasochłonnc przedniego płata przysadki, które wytwarzają hormon wzrostu. Gruczolak kwasochłonny zazwyczaj jest niewielki, rośnie bardzo powoli, od lat kilku do kilkudziesięciu, przez długi czas nie wychodząc poza obręb siodła tureckiego, które rozdyma i pogłębia w'e wszystkich kierunkach. Dopiero z czasem przebija przeponę siodła, powodując objawy wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego, lub w razie dużych rozmiarów nawet objawy ze strony płatów skroniowych. Nadmierne wydzielanie hormonu wzrostowego z komórek gruczolaka powoduje w razie powstania nowotworu w wieku młodszym — wzrost olbrzymi (gigantismus), w razie zaś rozwoju nowotworu w wieku późniejszym — akromegalię.

Rozpoznanie opiera się na następujących cechach znamiennych: 1) akromegalia lub gigantismus; 2) zaburzenia endokrynne (brak miesiączki, osłabienie potencji); 3) zaburzenia wzroku (pierwotny zanik ner-

409