0000009

10

J. Jirout

czołowej) powiązane jest ze współruchem obrotowym (ruch w płaszczyźnie poziomej) oraz z pochyleniem kręgów do przodu lub do tyłu (ruch w płaszczyźnie strzałkowej). Podobnie dzieje się w wypadku rotacji kręgosłupa szyjnego, której towarzyszą ruchy pomocnicze, takie jak pochylenie boczne kręgów do przodu lub do tyłu.

Nasze badania rentgenologiczne dały w wyniku „obraz radiologiczny ruchów powiązanych". Zajmujemy się więc radiologią czynności stawu, która, według Mennella, odgrywa tak istotną rolę w dynamice kręgosłupa.

Doświadczenie mówi nam, że współruchy w płaszczyźnie strzałkowej, przednie i tylne pochylenie kręgów, dostarczają najwięcej informacji o ruchomości kręgosłupa (ryc. 1). Ich wartości cyfrowe otrzymujemy mierząc różnice w projekcji wyrostka kolczystego na trzon kręgu w pozycji neutralnej i w maksymalnym pochyleniu bocznym widocznym na zdjęciach a—p w pozycji siedzącej.

Ryc. 1. a — Szyjno-piersiowy odcinek kręgosłupa, zdjęcie przedniotylne w pozycji siedzącej. b — Przy pochyleniu głowy i szyi w lewo kręgi C₇—Th₃ nachylają się do przodu, jak wykazuje to przesunięcie w górę wyrostków kolczystych w stosunku do linii odniesienia łączącej górne granice szypuł łuków.

Analiza około 800 przypadków wykazała, że przednie i tylne pochylenia kręgów i ich bezwzględne wartości liczbowe układają się w większości przypadków (85,4%) systematycznie. Ten systematyczny wzorzec wynika z działania różnych struktur anatomicznych. Istnieją 3, stale działające, elementy dynamiczne:

1)    górne i boczne ukierunkowanie w ciągu przeciwległej, szyjno-czaszkowej tylno-bocznej grupy mięśni działające na wyrostek kolczysty kręgu obrotowego; to pociąganie jest przenoszone przez więzadła prawidłowo ukształtowanych wyrostków kolczystych z segmentu na segment w kierunku dolnej części kręgosłupa szyjnego i górnej części kręgosłupa piersiowego; stanowi to przykład segmentowego przenoszenia działającej siły;

2)    dogłowowe pociąganie więzadła karkowego, działające na wyrostki kolczyste dolnych kręgów szyjnych;

3)    ku dołowi skierowany element więzadłowego oporu segmentów szyjno--piersiowych.