26 J. DUSZYŃSKI [10]
(72—73). Podejście to jest jednak utrudnione faktem, że tylko nieskom-pleksowane z jonami wapnia i magnezu nukleotydy adeninowe są substra-tami translokazy i dlatego też przedstawiony wzór (równanie 6) jedynie do takich postaci nukleotydów się odnosi. W komórce, zarówno w mi-tochondriach jak i w cytoplazmie, jedynie bardzo niewielka frakcja ATP czy ADP pozostaje nieskompleksowana. Obliczenie stężeń nieskomplekso-wanych, całkowicie zjonizowanych nukleotydów na podstawie oznaczonych w komórce lub mitochondriach stężeń całkowitych jest bardzo trudne (11). Duże kłopoty sprawia też dokładne oznaczenie wartości potencjału błonowego innymi metodami (17, 45—46). Dlatego też podejście, w którym sprawdza się czy translokaza jest w równowadze na podstawie porównywania wartości i zmierzonych różnic w stosunkach ATP/ADP (równanie 6), jest poddawane w wątpliwość.
O wiele pewniejsze wydaje się podejście polegające na porównaniu pul nukleotydów adeninowych w mitochondriach pracujących z różnym obciążeniem translokazy nukleotydów adeninowych. Przykładem może być doświadczenie, którego wyniki podano w tabeli II (65).
Tabela II
Pule nukleotydów adeninowych w preparatach mitochondrialnych oddychających z tą samą szybkością i syntetyzujących a) cytrulinę i b) glukozo-6-fosforan (według 65)
Wewnątrzmitoch. |
Zewnątrzmitoch. | |
a) synteza cytruliny | ||
ATP |
10.2 (nmole/mg białka) |
153 OjlM) |
ADP |
3.1 (nmole/mg białka) |
2.9 (nM) |
ATP/ADP |
3.3 |
53 |
b) synteza glukozo- | ||
-6-fosforanu | ||
ATP |
9.6 (nmole/mg białka) |
151 ([lM) |
ADP |
3.0 (nmole/mg białka) |
6.6 (|xM) |
ATP/ADP |
3.2 |
23 |
W tabeli przedstawiono wewnątrz- i zewnątrz-mitochondrialne stosunki ATP/ADP w zawiesinie mitochondriów, które inkubowano w dwóch układach: a) syntezy glukozo-6-fosforanu, w którym translokaza pracuje intensywnie i b) syntezy cytruliny, w którym obciążenie translokazy jest nieznaczne. Stwierdzono, że przy identycznej szybkości oddychania, wewnątrzmitochondrialne stosunki ATP/ADP są takie same w obu tych układach. Taka sama jest też wartość potencjału elektrycznego na błonie, A 'I1 (nie pokazano). W wewnątrzmitochondrialnych stosunkach ATP/ADP obserwujemy jednak istotne różnice. Wytłumaczyć je można jedynie zakładając, że translokaza nukleotydów adeninowych w fosforylujących mitochondriach nie jest ani w równowadze, ani też blisko równowagi. Dalsze prace poparły tę konkluzję (74—75).