0000018(4)

Naczyniaki występują w kościach czaszki pod dwiema postaciami:

1)    naczyniak włosowaty (haemangioma capillare) i    Haemangioma

2)    naczyniak jamisty (haemangioma caucrnosum).

Naczyniak włosowaty na rentgenogramaćh uwidacznia się w postaci okrągłego, poprzedzielanego promienisto beleczkami kostnymi przejaśnieniami w śródkościu, przy czym sama kość jest rozdęta wrzecionowato. Naczyniak jamisty ukazuje się na zdjęciach jako liczne, ostro odgraniczone, komunikujące się zc sobą defekty w stropie czaszki, szczególnie często w łusce kości czołowej. Pamiętać winno się o tym, iż zawsze należy dokładnie badać, palcami stan kości czaszki, pod włosami bowiem ukryty może być guz, jak np. czerniak.

GUZY ZAPALNE MÓZGU

Obecnie przechodzę do rozpoznawania guzów zapalnych mózgu, spośród których na plan pierwszy wysuwają się ziarniniaki (granulomąta) i ropnie mózgu (abscessus).

Gruźliczak (tuberculoma) występuje pojedynczo lub w postaci inno- Tuberculoma giej. Zdarza się w każdym wieku, częściej u dzieci i młodocianych (około 50°/o). Są to guzy występujące obecnie stosunkowo rzadko z powodu znacznego postępu w leczeniu gruźlicy w erze antybiotyków i chemoterapii. Stanowią przeciętnie 0,5 do 2% wszystkich guzów śródczaszkowych.

Najczęściej usadawiają się w móżdżku (6 razy częściej aniżeli w mózgu).

W' mózgu stwierdza się je w półkulach, spoidle wielkim, jądrach pod-stawnych, śródmózgowiu. Rzadko występują w przysadce mózgowej, powodując zespół Simmondsa (cachexia hypophysaria). Są to guzy twarde, ostro odgraniczone, z serowacenicm w środku guza; mogą być różnych rozmiarów, dochodząc nieraz do wielkości jabłka. Nieraz ulegają zwapnieniu. Klinicznie dają takie same objawy, jak guzy mózgu, a zatem ogólne i ogniskowe. Mają jednak przebieg bardziej łagodny. Stwierdzenie gruźlicy w ustroju ułatwia rozpoznanie, chociaż nierzadko brak jest objawów gruźlicy w płucach lub innych narządach. Zwapniałe gruźliczaki, co zresztą zdarza się na ogół bardzo rzadko (wg Scotta i Graresa u 0,01% wszystkich gruźliczaków:, przedstaw iają się na rentgenogramie jako gęste, ostro odgraniczone, zębate cienie wapienne, ciemniejsze na obwodzie.

Gruźliczaki dają się w całości usunąć operacyjnie z pomyślnym wynikiem, ponieważ zastosowanie antybiotyków i chemoterapii zapobiega następczemu zapaleniu gruźliczemu opon, co dawniej było niemal nieuniknioną konsekwencją zabiegu.

Kilak (g umma, syphilorna) należy obecnie do niezmiernej rzadkości. Gumma Abstrahuję tu od postaci kilakowej zapalenia opon kiłowego meningi-tis basilaris gummosa) z licznymi drobnymi kilakami. Kilaki rosną po-

27*

419