0000022

Czv ma to jakieś znaczenie praktyczne? Do pewnego stopnia, tak, mowa bowiem znajduje się pod kontrolą przede wszystkim półkuli dominującej przeważnie lewej): w niej rozwijają się głównie mechanizmy zarządzające mową. Jeśli więc w porażeniu połowiczym lewostronnym wystąpi!' zaburzenia mowy, trzeba wyjaśnić, czy ma się do czynienia z jawnym czy z ukrytym mańkuctwcm. U obureczmch mowa może być kontrolowana w jednakowym stopniu przez obie półkule, a wówczas w razie ogniska krwotocznego lub innego w półkuli lewej zaburzenia _mowv mogą nie wystąpić (w przeciwieństwie do chorych praworęcznych).

I' chorech zc schorzeniami ośrodkowego układu nerwowego pytamy, C7.v nie było drgawek, omdleń, zamroczeń, zawrotów głowy itd.

Do nieodzownych pytań należą zapytania dotyczące podwójnego widzenia. ostrości wzroku, mowy, osłabienia siły mięśniowej, niedowładów, zaburzeń ze strony zwieraczy (pęcherza i kiszki stolcowej) oraz sfery seksualnej, bólów, snu, wreszcie stanu psychicznego.

Uraz głowy odgrywa nieraz niepoślednią rolę w powstawaniu rozmaitych schorzeń układu nerwowego. Pytamy więc, jakiego rodzaju był doznany uraz, czy towarzyszyła mu utrata przytomności i jak długa, czy były drgawki, krwotok z nosa, uszu i ust, czy wystąpiły zaburzenia pamięci, bóle głowy, w jakim czasie po urazie, jakiego rodzaju, gdzie umiejscowione itd. Uraz może być nieraz bardzo odległy, a mimo to może być przyczyną rozwijającego się stanu chorobowego, jak to bywa np. w późnych krwotokach podtwardówkowych.

W wywiadach staramy się uchwycić, co jest główną dolegliwością chorego, biorąc pod uwagę albo pierwsze jej wystąpienie, zapoczątkowujące chorobę, albo szczególną jej uporczywość, albo wreszcie przewagę tej dolegliwości nad innymi. Owa dominująca dolegliwość, stanowiąca główną skargę chorego, może być punktem wyjścia dla naszych rozważań diagnostycznych, jeśli jak nić czerwona przewija się przez cały dotychczasowy przebieg choroby.

4. Czwarty z koki kanon to uchwycenie w wywiadach głównej skargi chorego oraz krytyczna ocena, czy posiada ona istotną wartość przedmiotową.

Rzeczą dałszą jest poznanie dynamiki obecnej choroby, a zatem jej początku, przebiegu, uszeregowania chronologicznego kolejno po sobie rozwijających się objawów podmiotowych i przedmiotowych.

Pytamy więc: kiedy dokładnie choroba obecna rozpoczęła się; jaki ^b>'t jej początek — nagły, ostry, czy też powolny, jawny czy podstępny; które objawy narastały, a które ustępowały lub łagodniały; słowem, czy przebieg choroby ma charakter stały, zwalniający, czy intcrmi.ujący. Np. kneotok podpajęczynówkowy lub miąższowy do mózgu połączony jest z nagłym, piorunującym początkiem, natomiast porażenie połowicze

13