0000030 2

60 Bóle krzyża

60 Bóle krzyża

Operacja dysków rzadko kiedy jest konieczna

niemożliwe stanie się uniesienie stopy lub — co gorsza dojdzie do zaburzeń czynności motorycznych pęcherza moczowego lub jelit, tj. wtedy, gdy widocznesą neurologiczne objawy wypadania funkcji. Na szczęście zdarza się to bardzo rzadko. Aczkolwiek co dziesiąty pacjent skarży się u lekarza rejonowego na dyskopatię (u ortopedy — co trzeci), tylko jeden na tysiąc musi się poddać operacji.

Rys. 6

Tyłowy pchnięcie krążka mię-dzykręgowego:    pochylenie

kręgosłupa do przodu sprawia, ze jądro miażdźyste dysku wypychane jest do tyłu. Jeśli działające na dysk siły są duże lub utrzymują się wskutek wadliwej postawy ciała przez dłuższy czas, wówczas przednia część krążka międzykręgowe-go ulega silnemu ściśnięciu, natomiast tylna może ulec uszkodzeniu (a nawet rozerwaniu) przez swoje własne jądro.

Postrzał (lumbago)

Gwałtowny atak bólu

Jeżeli opisany wyżej proces przemieszczenia się jądra miaż-dżystego krążka międzykręgowego nie rozciąga się w czasie, lecz zajdzie nagle, np. przy szybkiej zmianie pozycji ciała z pochylonej na prostą albo przy podnoszeniu ciężarów połączonym z jednoczesnym skrętem tułowia (np podczas ładowania lub wyładowywania rzeczy z samochodu osobowego), wówczas może nastąpić gwałtowny, ostry atak bólu określany trafnie mianem postrzału.

Postrzał jest tak bolesny i przykry również dlatego, ze ciało reaguje odruchowo na gwałtowny ucisk przewodów nerwowych automatycznym, odruchowym, obronnym napięciem mięśni, co powoduje całkowite unieruchomienie za-grozonego odcinka kręgosłupa w położeniu, w którym ucisk taki ma miejsce. Ból postrzałowy potrafi być na tyle silny, że uniemożliwia wyprostowanie się albo jakąkolwiek zmianę pozycji ciała Zmusza on czasem do zachowania groteskowej pozy, którą można stopniowo zmienić jedynie przy dużej dozie cierpliwości, ciepła i spokoju.

Rwa kulszowa

Ucisk nerwu kulszowego

Nerwoból kulszowy, podobnie jak lumbago, jest skutkiem zmian chorobowych dysków lędźwiowego odcinka kręgosłupa, do których doszło w wyniku działania dużych sił ściskających. Ostry ból atakuje siedzenie, tylną powierzchnię uda, zewnętrzną powierzchnię stawu kolanowego i łydkę, sięgając czasami aż do kostki zewnętrznej. Mozę również wystąpić mrowienie w stopie lub drętwienie łydki. Wszystkie te dolegliwości są objawami wysunięcia się dysku z jego naturalnego położenia i uciskania przez niego korzeni nerwów tworzących nerw kulszowy, który w tym miejscu wychodzi z kolumny kręgosłupa. Następuje ono przede wszystkim tam, gdzie kręgosłup lędźwiowy przechodzi w odcinek krzyżowy (kość krzyżową). Miejsce połączenia ruchliwego odcinka kręgosłupa z odcinkiem sztywnym jest z mechanicznego punktu widzenia szczególnie narażone na uszkodzenia, jako ze w ich obrębie działają różnorodne siły. W tym właśnie miejscu ulegają nagłemu wyhamowaniu wszystkie żywsze ruchy tułowia; skutki ostrzejszego „hamowania” są jednak odczuwane dłużej.

Okoliczności ataku bólu

Bóle rwy kulszowej mogą mieć bardzo różną postać i zasięg; obejmują najczęściej tylko jedną część ciała, rzadziej — obie. Ich przyczyną są zawsze zaburzenia statyki kręgosłupa, toteż można je zmniejszyć zarówno przez odpowiednie, odciążające ułożenie ciała, jak i przez korektę postawy. Szczególnie skutecznym i sprawdzonym sposobem jest wyciąg ortopedyczny powodujący samoczynny powrót dysku w jego prawidłowe położenie. W rezultacie słabnie ucisk, jaki jest wywierany na korzonki nerwowe. Nietrudno przewidzieć okoliczności wystąpienia bólu, który jest wynikiem niekorzystnego obciążenia kręgosłupa: dłuzsze siedzenie, pochylanie się, jazda samochodem.

„Wypadnięcie" dysku należy zoperować wówczas, gdy jego