0000035(4)

i przemieszczenia ku przodowi; przemieszczeniu ulegają też tętnice dołu EEG. Sylwiusza. Elektroencefalografia wykazuje zmiany, uważane przez wielu jako swoiste: napady rytmu fal ostrych. 6 na sekundę.

Układ brzeżny (limbiczny). Omawiam na tym miejscu układ brzeżny lub inaczej zwany układem rąbkowym ze względu na jego łączność z piatem skroniowym. Jako piat brzeżny ilo.be limbiąue ) ujmował w roku 1878 Broca zakręty otaczające spoidło i węzie podstawne. Należą one do (dlocorte\ i mesoeortew Poprzez włókna łączące je między sobą oraz z jądrami podstawnymi powstaje układ brzeżm Mac Lean •. Do układu limbicznego należą: obręcz dngulum i sklepienie mózgowe jorn!\ . ciałka sutkowate, przednie jądra wzgórza wzrokowego, jądra migdałowe, płatek krańcowy {striii terminali>/. przegroda przezroczysta, jądro podstawne, zakręt przekątny węehomózgow ia R. Hassler. 1961).. Układ brzeżny stanowi rąbek wokół węzłów podstawnyeh i spoidła wielkiego wraz z powiązanymi strukturami podkorowymi. Tworem centralnym układu brzeżnego jest róg Am mon a czyli hipokampa, do którego dochodzą liczne drogi doprowadzające z regio eńtorhinalis. pola przy w echowego (area parolfartoria Broeae) i przegrody. Powstaje w ten sposób pierś cień neuronowy od hipokampa do ciałek sutków atych, następnie do jąder wzgórza wzrokowego, przez wiązkę Vic-d‘Asyr, a stąd do kory obręczą i z powrotem do hipokampa.

Na powiązanie tego układu z życiem afektywnym zwrócił uwagę Papes w roku 1937. Układ brzeżny uważany jest fizjologicznie za ośrodkową reprezentację czynności autonomicznych, posiada zarazem rolę sterowniczą w zachowaniu się afekty wnym, napędowym, seksualnym i poznawczym. Za takim ujęciem przemawiają badania nad zwierzętami oraz spostrzeżenia neurochirurgów. Np. uszkodzenie układu brzeżnego powoduje przytłumienie i zniwelowanie afektywności oraz napędu aż do wybuchu umotywowanego lub nieumotywowanego napadu złości lub szału („sham ragę’ . Obustronne procesy lub zabiegi operacy jne w zakręcie obręczy (' gyrus cinguli) prowadzą do tych samych stanów lub do akinety cznego nmtyzmu. Jednostronne niecałkowite usunięcie płata skroniowego wraz z hipokampem i ewentualnie migdałem niezależnie od strony zmienia zachowanie się agresywnego chorego z padaczką, tak iż staje się on socjalnie przystosowany. W razie zajęcia układu brzeżnego zmieniają się reakcje wegetacy jne •; ciśnienie krwi, tętno, oddech, czynność pokarmowa;; ulega zakłóceniu zachowanie się seksualne ;wzrost libido i potencji, homoseksualizm, ekshibicjonizm K. Poeck, 196-1 .

L. van Horst • 1.904) .spostrzegał u chorego napady, w czasie których gestykulował i mówił, a potem po napadzie był spokojny i nic o tym nic wiedział.

Z zespołami układu brzeżnego wiąże się również zespół Kluver-Bucy.

M.    Strzałko i T. Domżal ( 1965) spostrzegali chorych z jednostronnym uszkodzeniem układu brzeżnego, potwierdzonym neurochirurgicznie prze/

436