0000039(1)

zredukowanej, a po oddzieleniu związanego NAD⁺ białko traci swą aktywność katalityczną. Poza cząsteczką silnie związanego NAD+, enzym współdziała z identycznym kofaktorem, który podobnie do innych tego typu przypadków jest luźno zespolony z białkiem. Jak wynika z reakcji a, substrat łączy się z enzymem i równocześnie atomy wodoru zostają przeniesione na związany NAD⁺, który je w następnej reakcji b przekazuje na współdziałający z dehydrogenazą, luźno związany NAD+. W końcu następuje odłączenie enzymu od utworzonej w trakcie odwodorowania grupy karboksylowej (reakcja c).

Ponieważ ta ostatnia reakcja biegnie ze znacznym spadkiem swobodnej energii, może być sprzężona z endoergicznym procesem przyłączania reszty fosforanowej do grupy karboksylowej wytworzonego kwasu. Produktem reakcji jest więc kwas 1,3-dwufosfogliceryno-wy, w którym jeden z fosforanów (w pozycji 1) jest związany za pomocą wiązania makroergicznego. Reszta fosforanowa może być w odwracalnej reakcji przeniesiona z pozycji 1 na ADP, zgodnie z reakcją 12-25. Reakcja ta jest katalizowana przez enzym kinazę fosfoglicery-nianową, który współdziała z jonami Mg²⁺.^XW wyniku reakcji tworzy się kwas 3-fosfoglicerynowy i ATP, a więc jest to typowa fosforylacja substratowa, dająca w efekcie pierwszy w tym procesie zysk energii chemicznej

0. 0,

^NC-0~®    _M 2* "C-OH

¹    Mg    |

Htj-OH    + ADP -----HC-OH + ATP    [12-251

CH_r0-®    CH,0-®

1,3 -dnufosfcglicerynian    kwas 3-fosfoglicerijnowy

Wytworzenie pirogronianu. Czwartym etapem procesu glikolizy jest przemiana kwasu 3-fosfoglicerynowego do kwasu pirogronowego. Etap ten rozpoczyna się przeniesieniem reszty fosforanowej z pozycji 3 na pozycję 2 (reakcja 12-26), katalizowanym przez fosfomutazę glicery-

0_X 0.

'C-OH    ^    ^x(j:-0H

HC-OH    HC-0-®    [12-26]

CHr°~®    CHjOH

nianową. Mechanizm tej reakcji jest analogiczny do przeniesienia reszty fosforanowej w glukozie (pomiędzy pozycjami 1 i 6) i sądzi się, że enzym wymaga jako koenzymu kwasu 2,3-dwufosfoglicerynowego, który jest równocześnie produktem pośrednim reakcji. Wytworzony kwas 2-fosfoglicerynowy ulega następnie kolejnym przemianom, prowadzącym do kwasu pirogronowego i przedstawionym w reakcji 12-27a, b, c

\

0,

'"C-OH ^h2° HC-0-® iw—OH

kwas 2 - fosfogiicerynowy

2*

C-OH C-0~® CH, ,

k^ł Mg^ł*

kwas fosfoenolo--pirogronowy

7^Y

ADP ATP

\-0H

C-OH

II

CH,

kwas enofo-

pirogrcr.awy

kwas pirogronowy

[12-27]

285