82 Metody diagnostyczne
zdrowy
antycypacja
pacjent
opóźnienie
-50 ms -40 ms
cf R.K. 60 r.ż. Norma Q B.A. 54 r.ż. Ch. Parkins.
Ryc. 33. Wyniki badań antycypacji przystosowania postawnego (APA) u osoby zdrów-i u pacjenta z chorobą Parkinsona. Zapisy PEMG czynności bioelektrycznej mięśni naramie" nych prawych (NP) i lewych (NL) oraz mięśni dwugłowych uda prawych (DP) i lewych (DL). U osoby zdrowej czas APP wynosi (+) 38 ms dla DP i (+) 22 ms dla DL. U osoby z chorofc Parkinsona opóźnienie reakcji przystosowania postawnego wynosi (-) 50 ms dla DP i (-) 40 ms dla DL
rejestrowaną ponad ipsilateralnym mięśniem naramiennym. Ruch nagły kończyny górnej do przodu, powodujący nagłe przemieszczenie o.s.c. ciała do prz~ du, wyzwala neuromechanizm odruchowej reakcji postawnej, mający za zadanie utrzymanie równowagi ciała i uchronienie przed upadkiem w przód. Zadanie to zostaje wykonane przez odruchową reakcję mięśni tylnych części ciała, m.in. dwugłowych ud. Wcześniejsze wystąpienie czynności bioelektrycznej w mięśniach uda niż czynności rejestrowanej w mięśniu naramiennym pozwala wykluczyć udział czynnika proprioceptywnego, a jednocześnie wskazuje na to, że fenomen APA jest objawem zakodowanego w o.u.n. programu utrzymywania ciała w równowadze. U pacjentów z uszkodzeniem o.u.n. (udar mózgu, choroba Parkinsona) fenomen APA nie tylko nie występuje, ale nawet obserwuje się opóźnienie reakcji odruchowej mięśni dwugłowych ud (ryc. 33).
Opisanych pięć różnych kategorii testów instrumentalnych z zakresu neuro-fizjologii klinicznej (bardziej szczegółowy opis każdego z 40 testów wykracza poza ramy kompendium) może być przydatnych w kwantyfikacji wyników prowadzonej rehabilitacji medycznej i fizjoterapii. Istnieje wiele różnych testów instrumentalnych wykorzystywanych w badaniach klinicznych neurofizjologicznych. Są to m.in. testy stosowane w celu kwantyfikacji zespołu górnego neuronu ruchowego (tab. 8). Zespól ten tworzą wszystkie liczne struktury i funkcje w obrę-
Tabela 8. Wykaz 40 testów instrumentalnych do kwantyfikacji zespołu górnego neuronu
ruchowego
1. Odruch ścięgnisty (T) 2. Odruch Hoffmanna (H) 3. Odruch odciążenia 4. Fala M 5. Fala F 6. Odruch mrugania 7. Odruch zgięciowy (ucieczki) |
21. Krzywa rekrutacji odruchu T 22. Krzywa rekrutacji odruchu H 23. Krzywa regeneracji odruchu H 24. Czas reakcji prostej 25. Badanie PEMG, zapis 24-godz. 26. Badanie PEMG (BMCA)* 27. Relaksacja |
8. Odruch hamowania wibracyjnego |
28. Odruchy skórne |
9. Okres ciszy |
29. Manewry wzmacniające |
10. Toniczny odruch wibracyjny |
30. Tłumienie odruchu Babińskiego |
11. Toniczny odruch karkowy |
31. Ruchy czynne |
12. Wibracyjne hamowanie fali T |
32. Reakcja skracania |
13. Test wahadła |
33. Irradiacja czynności |
14. Fluktuacja odruchu T |
34. Stanie, kroczenie |
15. Naprzemienność i szybkość ruchów |
35. Modulacja odruchu H |
stopą |
36. Antycypacja przystosowania |
16. Wskaźnik Tmaks/Mmaks |
postawnego |
17. Wskaźnik Hmaks/Mmaks |
37. Dynamometria kinetyczna |
18. Wskaźnik Tmaks/Hmaks |
38. Liczba jednostek ruchu** w skurczu |
19. Wskaźnik Hmaks wibr./Hmaks |
maks. |
20. Wskaźnik Fśred/Fmaks |
39. Częstotliwość wyładowań jednostek |
ruchu w skurczu maks. | |
40. Przedłużona czynność jednostek ruchu |
- ang. bram motor control assessment, tj badanie mózgowej kontroli ruchu (obejmuje testy 27-34), ** - jednostka ruchowa mięśnia.
bie kory mózgowej, obszarów podkorowych, pnia mózgu oraz rdzenia kręgowego, a także złożone połączenia pomiędzy nimi - poprzez drogi zstępujące koro-wo-podkorowe, korowo-opuszkowe, podkorowo-opuszkowe, korowo-rdzeniowe i opuszkowo-rdzeniowe.