0000053

w guzach ciemieniowych. YV kile mózgu, zwłaszcza oponowo-mózgowej, tkliwość całej czaszki jest dość znamienna, tak samo we wszelkich sprawach oponowych. U neurotyków może to być wyrażone również silnie. Bplesność specjalnych punktów w potylicy notujemy w nerwobólu nerwów potylicznych, w czole - w nerwobólu nerwu nadoczodołowcgo.

Opukując czaszkę, stwierdzamy nieraz tzw. odgłos pękniętego garnka; jest to następstwem rozejścia się szwów we wrodzonym lub nabytym wodogłowiu u dzieci, zwłaszcza w guzach móżdżku. Objaw ten nie występuje, jeśli wodogłowie rozwinęło się już po zarośnięciu szwów'. Ale i wtedy odgłos ma charakter odgłosu pudełkowego.

¹ <łvrhiwą nu c Laszki

Osłuchując czaszkę stetoskopem lub fonendoskopem można niekiedy uchwycić osobliwe szmery synchroniczne z tętnem oraz słabnące lub znikające po uciśnięciu tętnicy szyjnej. Zdarza się to w tętniakach tętni-czo-żylnych śródczaszkowych oraz w naczyniach lub oponiakach obficie unaczynionych i leżących bliżej powierzchni mózgu. Najlepiej szmery te słyszalne są w miejscu odpowiadającym umiejscowieniu się ognisk chorobowych. Chory z tętniakiem śródczaszkowym uskarża się nieraz sam na słyszalne w czaszce szmery synchroniczne z biciem serca.

Wymiary

głowy

Wymiary głowy. Określenie wymiarów głowy ma szczególne znaczenie u dzieci, zwłaszcza jeśli podejrzewamy małogłówie lub wodogłowie. Nie wystarcza wówczas jednorazowe określenie wymiarów' głowy, lecz kilkakrotne — w pewnych odstępach czasu - aby przekonać się, czy nie zachodzi wstrzymanie rozwoju czaszki lub jej nadmierm wzrost (w stosunku do obwodu klatki piersiowej 1.

Określamy następujące wymiary głowy:

1)    obwód (największy) poprzez guzowatość potyliczną i guzy czółnu ;

2) wymiar strzałkowy    od gładzizny do guzowatości potylicznej i

3) wymiar poprzeczny    od nasady ucha jednego do nasady ucha drugiego.

Często poprzestajemy na określeniu jedynie obwodu głowy.

Dla orientacji przytaczam tabelę ftab. O prawidłowego obwodu ^Iowy i klatki piersiowej od urodzenia do 3 roku życia.

NERWY CZASZKOWE

Nie należy pominąć badania żadnej z 12 par nerwów czaszkowa eh. Nie ma bowiem pod względem rozpoznawczym mniej lub bardziej ważnych nerwów czaszkowych; są tylko nerwy częściej lub rzadziej dotknięte chorobą, jak np. nerw \ wzrokowe, które najczęściej ulegają zmianom w chorobach układu nerwowego, lub nerwy dodatkowe, które rzadziej zostają wciągnięte w sprawę chorobową. Niemniej przeto ominięcie dokładnego badania chociażby jednego z nerwów czaszkowych nieraz zaważyć może na właściwym rozpoznaniu. Nie należy również w ba-