0000064

65

Dyskopatia a spondyloza szyjna

nym odkształceniom i przemieszczeniem, uciskając na korzenie nerwowe, rdzeń kręgowy i naczynia krwionośne, przebiegające w obrębie kręgosłupa i w obrębie rdzenia kręgowego. Powoduje to oczywiście całą gamę objawów klinicznych.

2.    Zmienia warunki mechaniczne w sąsiednich drobnych stawach kręgosłupa, powodując ich przedwczesne i nieprawidłowe zużycie. Odbija się to przede wszystkim na otworach międzykręgowych, w postaci zredukowania ich wymiarów. Zjawia się nowy czynnik patologiczny — ucisk korzeni i naczyń w otworze międzykręgowym.

3.    Zwężenie przestrzeni międzytrzonowych i zmiany w drobnych stawach kręgosłupa doprowadzają do zwiotczenia i sfałdowania więzadeł i torebek stawowych kręgosłupa. Może to być przyczyną bezpośredniego ucisku grubych więzadeł tylnego kompleksu kręgosłupa na rdzeń kręgowy i naczynia krwionośne. Przede wszystkim jednak zwiotczenie elementów sprężystych kręgosłupa doprowadza do jego niestabilności. Nadmierne przemieszczenia w obrębie stawów kręgosłupa same w sobie są czynnikiem wyzwalającym ból, ale, co ważniejsze, mogą drażnić, „urażać" korzenie nerwowe i naczynia korzeniowe w otworach międzykręgowych, a także tętnice kręgowe w ich odcinku śród-kręgosłupowym. Takie choćby nieznaczne, często powtarzające się drażnienie może wywoływać ostre lub przewlekłe skurcze tętnic i niedokrwienie korzeni, rdzenia kręgowego i pnia mózgu. Nie bez znaczenia jest też niedokrwienie tkanek samego kręgosłupa, pogłębiające już istniejące w nim zmiany zwyrodnieniowe, nieprawidłowe odruchowe napięcie mięśniowe — drażnienie mięśni.

4.    Proces chorobowy, który rozpoczął się w jądrze miażdżystym, obejmuje powoli pierścień włóknisty, chrząstki stawowe i wreszcie tkankę kostną trzonów i łuków kręgowych. Zjawiają się odczyny wytwórcze ze strony kości w postaci osteofitów. Znaczenie tego nowego czynnika patologicznego jest dobrze znane, choć również niejednoznaczne.

5.    Wreszcie proces zwyrodnieniowy obejmuje sąsiednie przestrzenie między-kręgowe. Zjawia się zespół wąskiego kanału kręgowego. Obraz chorobowy staje się powoli wypadkową pierwotnych zmian zwyrodnieniowych w jądrze miażdżystym jednej, a potem wielu przestrzeni międzytrzonowych, wtórnych zmian zwyrodnieniowych w pozostałych stawach kręgosłupa, zmian wynikających z niestabilności kręgosłupa oraz deformacji kostnych.

Do całego tego wzajemnie uwarunkowanego procesu patologicznego trzeba dodać wpływ czynników dodatkowych, a mianowicie:

1)    zużycie tkanek kręgosłupa związane z wiekiem,

2)    zużycie tkanek kręgosłupa związane z wykonywaniem zawodu,

3)    osobnicze właściwości tkanki łącznej (czynnik genetyczny),

4)    przebyte choroby i urazy,

5)    deformacje wrodzone.

Rzadko w klinice możemy prześledzić w czasie te wszystkie powiązania patologiczne. Na ogół widzimy „wycinek czasowy”, notujemy aktualny stan tych wielorakich powiązań.

Przedstawiamy kilka przykładów klinicznych wybranych z materiału 244 leczonych operacyjnie i około 300 obserwowanych w ambulatorium przypadków spondylozy szyjnej.