0000067

Ryc. 91    Ryc. 92

Ryc. 91. Crteza korekcyjna Lambd, służąca do stopniowej, kontrolowanej korekcji ręki szpotawej lub koślawej (możliwość adaptacji do określonego rodzaju korekcji). Ryc. 92. Przykłady ortez korekcyjnych dynamicznych: a — orteza korekcyjna Capene-ra biernie korygująca przykurcz zgięciowy w stawach międzypaliczkowych przy wykorzystaniu czynnego zginania palca do napięcia sprężyny, b — orteza CAMP-Steepera wykonana ze sprężystego drutu, korygująca ustawienie nadgarstka, kciuka i palców oraz wspomagająca osłabione prostowniki.

W przykurczach pourazowych, w których chodzi o stopniowe pokona-tyczność mięśni, utrwalony przykurcz mięśniowy), stosujemy na ogół konstrukcje dźwigniowe statyczne (ryc. 91). Za ich pomocą dokonujemy jednoczasowej lub przedłużonej łagodnej korekcji i utrwalamy uzyskany wynik przez stabilizację kończyny w nadanym jej położeniu. Korekcję tę poprzedzamy zwykle odpowiednimi zabiegami fizykalnymi (np. ciepła kąpiel, okłady parafinowe, ćwiczenia), ułatwiającymi jej dokonanie.

W przykurczach pourazowych, w których chodzi o stopiowe pokonanie przeszkód (drobne zrosty okołostawowe, okołościęgnowe), oraz przykurczach spowodowanych zaburzeniem równowagi sił mięśniowych (bez skurczu) możemy stosować aparaty dynamiczne, wywierające stopniową korekcję bierną przy wykorzystaniu siły sprężyn lub taśm elastycznych, napinanych czynnie siłą sprawnych mięsni antagonistycz-nych (ryc. 92). W ten sposób łączymy korekcję bierną z czynnymi ćwiczeniami.

Przykurcze utrwalone kostnie lub torebkowo nie poddają się korekcji ortotycznej i jeśli ich lokalizacja oraz stopień związanych z nią zaburzeń funkcji są duże, jedynym wyjściem jest leczenie operacyjne.

Ogólną zasadą stosowaną w korekcji ortotycznej jest wspomniany już układ trzech sił równoległych, których wielkość, kierunek oraz przebieg linii działania dobieramy stosownie do okolicy anatomicznej i zamierzonego sposobu korekcji. Korygujemy zawsze element anatomiczny obwodowy w stosunku do elementu bliższego, a więc np. paliczek podstawowy w stosunku do śródręcza, paliczek środkowy w stosunku do podstawowego itp.

Wielkość nacisku wywieranego przez elementy konstrukcyjne aparatu korekcyjnego równa jest iloczynowi wielkości zastosowanej siły przez ramię jej działania. Jak już wspomniano, wielkość nacisku tolerowanego przez dłuższy okres nie może przekraczać 100 g/cm². Dlatego też dążymy do maksymalnego wydłużenia ramienia siły, rozłożenia większych sił na odpowiednio duże powierzchnie skóry oraz dokładne go modelowania pelot naciskowych do kształtu odpowiadających im okolic anatomicznych.

Kontrola ruchów przy wybiórczej niedomodze układu motorycznego

Zadaniem jej jest wyrównywanie zaburzeń równowagi mięśniowej, spowodowanej osłabieniem pewnych grup mięśniowych, lub też ich porażeniem (np. niedowład lub porażenie prostowników w obrębie ręki;, przywrócenie pełnej funkcji rąk oraz zapobieganie powstawaniu przykurczem Tu również wykorzystujemy siłę odpowiednio dobranych sprężyn lub taśm elastycznych, rozwijających siłę zdolną do pokonania siły ciężkości oraz siły mięśni antagonistów, ą także kontrolujących zakres i kierunek ruchów w stawach (ryc. 93).

Ryc. 93. Ortezy kontrolujące ustawienie nadgarstka oraz ustawienie i ruchy palców: a — orteza Andersona stabilizująca staw nadgarstkowy oraz kciuk i wspomagająca biernie ruch prostowania palców w stawach śródręczno-paliczkowych, b — adaptacja tej ortezy umożliwiająca wspomaganie prostowania stawów międzypaliczkowych po zablokowaniu przeprostu w stawach śródręczno-paliczkowych (1 — ogranicznik przepro-slu w stawach śródręczno-paliczkowych, 2 — podwieszka do cięgieł elastycznych).

135