0000070 2

138 Rehabilitacja kardiologiczna

którzy zapoznają się z problemami kardiologicznymi muszą być w pełni zorientowani w możliwościach resocjalizacji i rehabilitacji zawodowej, w zależności od uzyskanego efektu funkcjonalnego.

Specjalizacja podyplomowa

W Polsce specjalizacja podyplomowa w zakresie rehabilitacji jest uznana i posiada wiele lat tradycji. Dzieli się ona na trzy główne kierunki: rehabilitację chorób narządu ruchu, rehabilitację chorób wewnętrznych, w szczególności krążenia i płuc oraz chorób psychicznych.

Pierwsza specjalność — nie posiada żadnego podstawowego przygotowania w ramach szkolenia w innych dziedzinach. Trwa ona 5 lat, podzielona jest na pierwszy i drugi stopień. Specjalizacja ta pozwala lekarzowi na zapoznanie się z wszelkimi technikami rehabilitacji w chorobach neurologicznych, ortopedycznych, traumatologicznych i innych, uwzględniając patofizjologię tych jednostek chorobowych oraz zagadnienia ekspertyzy, pomocy technicznych, a nawet chirurgii rekonstrukcyjnej.

Specjalizacja w rehabilitacji chorób wewnętrznych może być rozpoczęta tylko po opanowaniu podstawowego przedmiotu. Z tego względu jest ona opracowywana w Polsce indywidualnie, w zasadzie stanowi wyższy szczebel specjalizacji w chorobach wewnętrznych (kardiologicznych lub pulmonologicznych). Rehabilitacja w chorobach psychicznych stanowi nadspecjalność dla psychiatrów, którzy zamierzają poświęcić się zagadnieniom rehabilitacji zawodowej lub problemom dziecka z opóźnionym rozwojem umysłowym. Ten układ umożliwia czysty podział specjalizacji na trzy główne kierunki. W każdym z nich, dla osiągnięcia wyniku musimy posiadać właściwie przygotowaną kadrę. Nie można opierać rozwoju rehabilitacji tylko na lekarzach podstawowych specjalności. Sama bowiem technika psychofizycznego usprawniania lub rehabilitacji społecznej i zawodowej wymaga stosowania metod, których się nie da opanować przy okazji szkolenia w innych dziedzinach. Specjalizacja winna odbywać się na zasadzie intensywnego szkolenia na krótkotrwałych kursach w ośrodkach szkoleniowych oraz na szkoleniu przywarsztatowym, podzielonym na odpowiednie staże. W skład specjalizacji, np. kardiologicznej, powinien wchodzić staż w Klinice Kardiologicznej, zainteresowanej w problemach rehabilitacji, w zakładzie rehabilitacji sanatoryjnej oraz w zakładzie reproduktywizacji spółdzielczości inwalidzkiej lub odpowiednich szkołach zajmujących się przystosowaniem do zawodu. Jasne jest, że specjalista w kardiologii, który zamierza poświęcić się prcblemom rehabilitacji, podobnie jak i specjalista rehabilitacji chorób narządu ruchu, muszą nawzajem wymieniać swoje doświadczenia i z tego względu staże na tych dwóch podstawowych oddziałach są niezbędne.

Personel paramedyczny

W Polsce personel paramedyczny w rehabilitacji składa się:

1)    z magistrów wychowania fizycznego, szkolonych na jednej z wyższych szkół wychowania fizycznego, gdzie odbywają oni specjalizację w dziedzinie rehabilitacji leczniczej,

2)    z fizjoterapeutów, którzy kończą jedną z czterech szkół pomaturalnych,

3)    terapeutów zajęciowych.

4)    asystentów socjalnych,

5)    psychologów,

6)    techników ortopedycznych.

Ten personel często decyduje o wynikach rehabilitacji. Lekarz, który ustawia program, koncepcję i zamierza uzyskać wynik rehabilitacyjny musi posiadać do dyspozycji odpowiednie kadry, ażeby można było wykonywać właściwe manipulacje i realizować określony program dawkowanego obciążania każdego chorego pod względem funkcjonalnym (fizycznym i psychicznym).

Magistrowie wychowania fizycznego

Magistrowie wychowania fizycznego odbywają specjalizację w dziedzinie rehabilitacji leczniczej począwszy od 3 roku studiów, zapoznając się zarówno z rehabilitacją chorych z uszkodzeniami narządu ruchu, jak i z problemami internistycznymi. Szkolenia w tym trybie jednak nie można uważać za pełne. Właściwe przygotowanie do spełniania funkcji następuje pod kierunkiem specjalisty w miejscu pracy, gdzie muszą oni odpowiednio do specyfiki placówki przystosowywać swoje wiadomości. Jesteśmy zdania, że specjalizacja dla magistrów wychowania fizycznego powinna być traktowana jako studium podyplomowe i wynosić przynajmniej pełny rok zajęć praktycznych i teoretycznych. Dla magistrów wychowania fizycznego należałoby również organizować stałe kursy doskonalące, ponieważ zatrudnieni w jednej tylko placówce zapominają oni często o przedmiotach, które opanowali w czasie szkolenia podstawowego. Kursy odświeżające i doskonalące są w związku z tym niezbędne i powinny być organizowane w różnych dziedzinach przy placówkach odpowiednio do tego przygotowanych.

Specjalizacja magistrów wychowania fizycznego moim zdaniem powinna być podzielona na dwie główne grupy: instruktor leczniczego usprawniania w chorobach narządu ruchu oraz instruktor leczniczego usprawniania w chorobach wewnętrznych. Szczególnie ta druga grupa musi posiadać wiadomości, których nie nabywa w czasie podstawowej specjalizacji.

Fizjoterapeuci

Szkoły Techników Fizjoterapii przygotowują personel do wykonywania określonych manipulacji i zabiegów pod kierunkiem magistrów wychowania fizycznego lub lekarza. Technicy fizjoterapii w Polsce mają dwuletni okres nauczania, podczas którego zapoznają się z anatomią, fizjologią, problemami patofizjologicznymi, a także opanowują niektóre elementy terapii zajęciowej. Przygotowanie techników fizjoterapii jest zadowalające, jakkolwiek należałoby w przyszłości dążyć do wydłużenia okresu studiów do trzech lat. W każdym oddziale rehabilitacyjnym powinno pracować kilku techników fizjoterapii — podporządkowanych jednemu magistrowi wychowania fizycznego.

Terapeuci zajęciowi

Nie mamy w Polsce szkoły techników terapii zajęciowej. Działająca w Branicach ązkoła przygotowuje wyłącznie techników dla psychiatrii. Nie są dosta-