80
Przegląd leksemów odmiennych (pronomina)
I hlnuana zaimków - prawidłowości i osobliwości
81
ON w rodzaju męskoosobowym
M |
on |
oni |
D |
jego (go)/niego (-ń) |
ich / nich |
C |
jemu (mu)/niemu |
im / nim |
B |
jego (go)/niego (-ń) |
ich/nich |
N |
nim |
nimi |
Ms |
nim |
nich |
W |
_ |
_ |
ON w rodzaju męskonieosobowym
M |
on |
one |
D |
jego (go)/niego (-ń) |
ich / nich |
C |
jemu (mu)/niemu |
im/nim |
B |
jego (go)/niego (-ń) |
je/nie |
N |
nim |
nimi |
Ms |
nim |
nich |
W |
— |
_ |
ON w rodzaju nijakim
nakc, nppi - Ufam im. ukc. nppi - Ufam tylko im. akc, ppi - Nic nie robię wbrew nim. ntikc, ppi - Idę ku nim.
|*im.i zauważyć, że formy akcentowane zaimków występują obligatoryjnie na Mm zątku zdania, przy kontrastowaniu, a także po niektórych partykułach, jak INI KO. WŁAŚNIE, NAWET. Ilustrują to już przytoczone przykłady:
•Unie się to nie podoba.
| lego przyprowadź, nie ją.
I Ufam tylko im.
■liważmy też, że formy poprzyimkowe zaimków występują tylko w pozycji jplr/nej od przyimka. Następujący, spreparowany przykład pokazuje, że nie każda li u ma zaimkowa znajdująca się po przyimku jest poprzyimkowa - warunkiem mlecznym poprzyimkowości jest składniowa zależność od przyimka:
■ Nie cierpiał socjalizmu. Cale życie występował przeciwko niemu i przeciw jemu L właściwym aberracjom.
O formach zaimków dzierżawczych JEGO, JEJ. ICH. homonimicznych > Minami zaimka ON - zob. 5.5.5.
M |
ono |
one |
D |
jego (go)/niego |
ich / nich |
C |
jemu (mu)/niemu |
im / nim |
B |
je / nie |
je/nie |
N |
nim |
nimi |
Ms |
nim |
nich |
W |
- |
- |
w |
rodzaju żeńskim | |
M |
ona |
one |
D |
jej / niej |
ich / nich |
C |
jej/niej |
im / nim |
B |
ją/nią |
je/nie |
N |
nią |
nimi |
Ms |
niej |
nich |
W |
— |
_ |
I Zaimek zwrotny SIĘ1 i zaimki pochodne wymienione w 5.4.6 mają formy Hl^żiiicowane ze względu na kategorie przypadka, akcenlowości i poprzyimkowości,
■ Ink jak poprzednio w ich paradygmacie uwzględnimy tylko opozycje wyrażone
■ upiisńb jawny. Warto zwrócić uwagę, że zaimki te nie mają mianownika ani Milicza. Nieakcentowana forma se celownika ma charakter wyraźnie potoczny Hjlyu ana jest głównie w języku mówionym.
Podamy znów kilka przykładów:
M | |
1) |
siebie (się) |
r |
sobie (se) |
u |
siebie (się) |
N |
sobą |
1 M-. |
sobie |
I\v |
- |
i przykłady: |
nakc, nppi - Przyprowadź go. akc, nppi - Jego przyprowadź, nie ją. akc, ppi - Poczekaj na niego. nakc, ppi - Poczekaj nań.
11, nakc 11, akc • , akc
« , mikę, poloczny
Nie myj się teraz.
Odsunął talerz od siebie.
Podarunkami zjednywali sobie przychylność wodzów. Sam se będę koszule prasował.