0000072 2

76 Ogólne schorzenia kręgosłupa

Pierwotne przewlekłe zapalenie wielostawowe

miejscach. To schorzenie prawidłowo nazywa się pierwotnym przewlekłym zapaleniem wielostawowym. Może ono wystąpić także w kręgosłupie, zwłaszcza w odcinku szyjnym. Zmiany zapalne atakują wtedy kręgi z ich maleńkimi powierzchniami stawowymi oraz krążki między-kręgowe. Mniej więcej 80% reumatyków skarży się jednocześnie na silne dolegliwości w okolicy kręgosłupa szyjnego. Zmiany w jego górnej i dolnej części dobrze widać na zdjęciu rentgenowskim.

0    właściwym zapaleniu wielostawowym mówi się wtedy, gdy proces zapalny zaatakował równocześnie przynajmniej pięć stawów. W odróżnieniu od choroby zwyrodnieniowej stawów (zużycia się stawów), kość

1    chrząstka są w tym przypadku niszczone przez procesy zapalne. Dotyczy to zarówno krążków międzykręgo-wych, jak i małych stawów. Nieoszczędzone są także górne i dolne blaszki graniczne trzonów kręgów.

Deformacje

Zanik kostny

Częściowe

usztywnienie

Wtórnym efektem tych zapaleń jest zmiana całej statyki kręgosłupa. Dyski spłaszczają się, dochodzi do podrażnień nerwów z mialgiami i bolesnymi ograniczeniami ruchomości. Następują zmiany i przemieszczenia całej konstrukcji kręgosłupa. Dyski przesuwają się do przodu. Chorzy na zapalenie wielostawowe często skarżą się bardziej na ból w okolicy kręgosłupa szyjnego niż innych miejsc - mimo że także i tam powstają znaczące zmiany deformacyjne.

Przy prawdziwym reumatyzmie stawowym dochodzi wtórnie do jeszcze jednego zjawiska: zaniku kostnego (osteoporozy). Widać to na zdjęciu rentgenowskim zwłaszcza w przypadku kości kręgosłupa. Za przyczynę tego stanu należy uznawać z jednej strony długotrwały bezruch ciała (a przynajmniej przyjmowanie pozycji oszczędzających i wykonywanie oszczędzających ruchów), z drugiej strony winne są leki, takie jak kortyzon i inne kortykoidy, które likwidują dotkliwy ból. Do powstania osteoporozy przyczyniają się także inne leki.

Jeżeli nic innego nie pomaga, należy rozważyć operacyjne, częściowe usztywnienie kręgosłupa szyjnego. Zabieg taki jest jednak absolutnym wyjątkiem. Zawsze obowiązuje zasada, że nie wolno unieruchamiać kręgosłupa gipsem albo kołnierzem ortopedycznym, jeśli wcześniej nie poskutkują inne metody złagodzenia objawów, zachowujące albo przywracające ruchomość układu stawowego. Kiedyś stosowano nawet krótką narkozę, w trakcie