01058

swój pobyt), jak szerokiemu ogółowi (pozostającemu na utrzymaniu instytucji charytatywnych). Nie inaczej niż we Francji, wczesną erę przytułku w Ameryce poprzedzała czołówka lekarzy specjalizujących się w zaburzeniach umysłowych, wśród których zasłynął Samuel B. Woodward z Worcester State Ho-spital oraz Pliny Earle z Bloomingdale Asylum w Nowym Jorku - obaj zintegrowali terapię medyczną i moralną w klimacie terapeutycznego optymizmu Pinela. Weszli w poczet trzynastu twórców Asso-ciation of Medical Superintendents of American Institutions for the Insane, założonej w 1844 roku -później stała się ona Amerykańskim Towarzystwem Psychiatrycznym.

Przytułek jako panaceum

W całej Europie dopiero wiek dziewiętnasty przyniósł nagły wzrost liczby i rozmiarów szpitali psychiatrycznych. W Anglii liczby pacjentów skoczyły od przypuszczalnych dziesięciu tysięcy w 1800 roku do liczby dziesięciokrotnie wyższej w 1900 roku. Skok ilościowy zaznaczył się wyraźnie zwłaszcza w nowych państwach narodowych. We Włoszech nie więcej niż osiem tysięcy osób przebywało w zamknięciu jeszcze w 1881 roku; do roku 1907 liczba ta sięgnęła czterdziestu tysięcy.

Taki rozrost nietrudno wytłumaczyć. Mentalność pozytywistyczna, biurokratyczna, utylitarna i pro-

129