0161

zaznacza się obecność struktur helikalnych. Metoda ORD pozwala na określenie, jaka liczba reszt aminokwasowych w cząsteczce białkowej znajduje się w konformacji alfa-heli-kalnej, jaka zaś w konformacji beta oraz w formie nieregularnie ułożonego łańcucha poli-

pcptydowcgo.

Andrzej Morawiecki

9. BIOFIZYKA KOMÓRKI

9.1. Ogólne właściwości żywych komórek jako układów

fizycznych

Komórka jest podstawowym elementem budowy żywych organizmów. W wielu przypadkach pojedyncze komórki są kompletnymi organizmami, w innych uległy one wyspecjalizowaniu i mogą funkcjonować tylko jako części składowe złożonego organizmu.

Istnieje znaczna różnorodność komórek pod względem wielkości, budowy i spełnianych funkcji. Znane są komórki długości kilkunastu lub nawet przeszło stu centymetrów (włókna nerwowe, niektóre jednokomórkowe glony); są także organizmy jednokomórkowe wielkości około 1 mikrometra. Starając się opisać typowe, wspólne dla większości komórek właściwości, możemy mówić o pewnej abstrakcyjnej „typowej komórce", mającej cechy spotykane najczęściej.

Taka „typowa komórka” miałaby wymiary (dhigość i średnicę) 1-3 fim, objętość ok. 2-3 |i.m^a. Około 70% substancji komórkowej stanowiłyby białka, 15% kwasy nukleinowe, 10% lipidy i 5% cukrowce. W komórce takiej ogólna liczba makrocząsteczek byłaby rzędu 10⁷. Komórka typu sekrecyjncgo wyższych zwierząt jest przedstawiona schematycznie na ryc. 9.1.

Komórki takie otoczone są błoną cytoplazmatyczną, zawierają wewnątrz jądro,

Mona hemórkowa

Mitochonirin

Ryc. 9.1. Uogólniony schemat budowy komórki.

168