Bogdan Rąakowski - BHP w praktyce Rozdział 6
- elementy obserwacji wyjątkowo ważne z punktu widzenia dokładności i szybkości postrzegania powinny znajdować się w centralnym polu widzenia,
- elementy obserwacji w zależności od wielkości muszą znajdować się w odległości umożliwiającej dokładne rozpoznanie,
- urządzenia wzrokowej informacji pośredniej (wskaźniki, skale, symbole, napisy itp.) muszą być łatwe do wyróżnienia z tła,
- urządzenia wzrokowej informacji pośredniej muszą się różnić od siebie, aby je można było łatwo zidentyfikować,
- urządzenia informacji pośredniej powinny być zgrupowane logicznie i w sposób ułatwiający powstawanie nawyku (zasadę grupowania należy przyjąć na podstawie przewidywanej kolejności czynności obsługi z uwzględnieniem częstotliwości korzystania i czasu przewidywanego na odbiór informacji),
- informacja pośrednia musi być nadawana zawsze w ten sam sposób (np. wyłącznik awaryjny musi być koloru czerwonego),
- informacja powinna być podawana w sposób przyciągający uwagę (np. przy wykorzystaniu barwy),
- czas prezentacji sygnału oraz czas przeznaczony na obserwację musi być wystarczający do zrozumienia treści, szczególnie w przypadku informacji nowych, złożonych i zmiennych,
- liczba sygnałów odbieranych równocześnie nie może przekraczać sześciu,
- czas przerw między prezentacją kolejnych sygnałów musi być wystarczający do przetworzenia informacji poprzedniej lub podsumowania informacji, które razem ułatwią podjęcie prawidłowej decyzji;
• warunków podejmowania decyzji, a więc:
- dostępność elementów obsługi w strefie operacyjnej i możliwość prawidłowej manipulacji,
- logika grupowania elementów sterowniczych (ważność, kolejność, częstość, powiązanie ze źródłem informacji),
- łatwość rozróżniania i identyfikacji elementów obsługi,
- łatwość rozróżniania dotykiem stanu elementu sterowniczego (np. położenia),
- opór urządzeń odpowiadających optymalnym wartościom sił (pokonanie, wyczuwanie);
• sposobu i warunków wykonywania czynności, w tymr
- tempo obsługi nie powinno przekraczać normalnego rytmu czynności ruchowych,
- wykonanie czynności nie powinno utrudniać odbierania informacji,
- powinien być zapewniony czas na kontrolę własnych czynności,
- czynności powinny być tak zorganizowane, aby ułatwiły powstawanie nawyków mchowych i uwzględniały stereotypy występujące w danej populacji.
Wzbronione jest zatrudnianie młodocianych przy pracach zagrażających prawidłowemu rozwojowi psychicznemu.
• Prace, przy których mógłby być zagrożony dalszy prawidłowy rozwój psychiczny młodocianych, w szczególności:
- prace związane z produkcją, sprzedażą i konsumpcją wyrobów alkoholowych, w tym obsługa konsumentów w zakładach gastronomicznych,
- prace związane z produkcją, sprzedażą i reklamą wyrobów tytoniowych,
- prace związane z ubojem i obróbką poubojową zwierząt,
- obsługa zakładów kąpielowych i łaźni,
- prace rakarzy,
- prace przy sztucznym unasiennianiu zwierząt,
- prace w szpitalach (oddziałach) dla nerwowo i psychicznie chorych.
® Prace w warunkach mogących stanowić nadmierne obciążenie psychiczne, np. wymagające odbioru i przetwarzania dużej liczby lub szybko po sobie następujących informacji i podejmowania decyzji mogących spowodować groźne następstwa, szczególnie w sytuacjach przymusu czasowego, w tym związane z obsługą urządzeń sterowniczych.
• Prace wymuszone przez rytm pracy maszyn i wynagradzane w zależności od osiąganych rezultatów.
• Prace pokojowych w domach wczasowych i turystycznych, pensjonatach i hotelach, w tym hotelach robotniczych.
• Udział w występach tancerzy w zakładach gastronomicznych.
Zezwala się na zatrudnianie młodocianych:
• przy obsłudze konsumentów w zakładach gastronomicznych, w których podawany jest alkohol, z wyłączeniem podawania przez młodocianych napojów alkoholowych, wykonywane pomiędzy godziną 7 i 17.
Dla kobiet w ciąży i w okresie karmienia:
• prace w wymuszonym rytmie pracy (np. na taśmie),
• prace wewnątrz zbiorników i kanałów,
• prace stwarzające ryzyko ciężkiego urazu fizycznego i psychicznego, np. gaszenie pożarów, udział w akcjach ratownictwa chemicznego, usuwanie skutków awarii, prace z materiałami wybuchowymi, prace przy uboju zwierząt hodowlanych oraz przy obsłudze rozpłodników.
381