0253

rzuty serca i tkanek sąsiadujących, pokonywanie oporów bezwładność serca i tkanek sąsiednich itd.

Energię pobraną przez serce można w przybliżeniu wyliczyć z ilości pobranego tlenu. Przyjmując, że 1 cm³ tlenu dostarcza sercu energii 20 J, mierząc zużycie tlenu w sztucznym obiegu na sercu izolowanym, otrzymuje się 2-6 cm³/g • h, co odpowiada wydajności 3-10%.

13.7. Elektryczna czynność serca. Elektrokardiografia

13.7.1. Zasady elektrokardiografii

Bijące serce jest źródłem zmiennego pola elektrycznego. Pole to rozprzestrzenia się na cały organizm. Między różnymi punktami na powierzchni ciała istnieją dzięki temu różnice potencjałów o wartościach rzędu miliwoltów, zmieniające się w rytmie pracy serca. Te różnice potencjałów można rejestrować za pomocą odpowiednich przyrządów: galwano-metrów, oscylografów. Urządzenia przystosowane do tego celu nazywa się elektrokardiografami (ekg). Uproszczony schemat blokowy elektrokardiografu przedstawia ryc. 13.11. Elektrody w postaci płytek metalowych przykłada się do powierzchni ciała

Pisak,

Ryc. 13.11. Uproszczony schemat elektrokardiografu. Pole elektryczne serca odpowiadające chwili za-łamka R.

w miejscach, między którymi ma być zarejestrowana różnica potencjałów. W praktyce klinicznej najczęściej są stosowane odprowadzenia kończynowe i z klatki piersiowej. W klasycznym odprowadzeniu kończynowym, wprowadzonym przez Einthovena, jedną z elektrod przykłada się do ramienia lewego LR, drugą — do ramienia prawego PR, a trzecią — do lewej nogi LN. Różnica potencjałów (V_L — V_p) między elektrodami LR i PR stanowi tak zwane odprowadzenie pierwsze /, a (V_p -v_N) między PR i LN — odprowadzenie drugie II, wreszcie (V_N—Vj) między LN i LR — odprowadzenie trzecie III, zgodnie z ryc 13.11. Zwróćmy uwagę, że (V_L— V_p) + (V_P—V_jW) + (V_N — V_L) = 0, co w skrócie można zapisać: / + //+///= 0. Dla wygodniejszego odczytywania odprowadzenie II zostaje zazwyczaj odwrócone, wtedy: / + /// = II. Wynika stąd, że w zasadzie wystarczyłyby dwa odprowadzenia, np. I i III, odprowadzenie II nie zawiera wtedy no-

260