030 2

Informacje o wszystkich wymienionych wyżej cementach można znaleźć w specjalistycznych książkach i opracowaniach, zatem nie będą one przedmiotem rozważań w niniejszym podręczniku. Nie bez znaczenia wydaje się też przypomnienie, że słowo „cement” w wielu środowiskach zawodowych jest utożsamiane z określeniem spoiwo, chociaż w zdecydowanej większości kojarzy się z cementem powszechnego użytku.

Pewnym rozwiązaniem omawianego powyżej problemu jest odwołanie się do obowiązujących norm. Otóż norma PN-B-19707:2003, poświęcona cementom specjalnym, wymienia jedynie trzy cementy specjalne:

1)    cement o niskim cieple hydratacji LH (Low Heat),

2)    cement o wysokiej odporności na siarczany HSR (High Sulphate Resistant),

3)    cement niskoalkaliczny NA.

Cementy te muszą spełniać wszystkie wymagania stawiane cementom powszechnego użytku w normie PN-EN 197-1:2002 oraz wymagania normy PN-B-19707:2003. Są to więc cementy zawierające zmielony klinkier portlandzki i siarczan wapnia (gips lub anhydryt) oraz inne składniki w ilościach przewidzianych w normie dla określonego rodzaju cementu (CEMI, CEM II, CEM II, CEM IV lub CEM V).

Tabela 2.9

Wymagania dotyczące cementów o niskim cieple hydratacji - LH

Rodzaj cementu LH	Wymagania PN-B-19707:2003
CEM l-V	ciepło hydratacji po 41 h oznaczone metodą scmiadiabatyczną < 270 J/g
	ciepło hydratacji po 7 dniach oznaczone metodą rozpuszczania < 270 J/g

Tabela 2.10

Wymagania dotyczące cementów o wysokiej odporności na siarczany - HSR

Rodzaj cementu HSR	Wymagania PN-B-19707:2003
CEM 1	zawartość C3A < 3%“, zawartość CSA < 5%, ekspansja w roztworze Na2S04 po 52 tygodniach < 0,5%^h
CEM II/B-V	zawartość krzemionkowego popiołu lotnego > 25%, ekspansja w roztworze Na2S04 po 52 tygodniach < 0,5%^b
CEM III	zawartość granulowanego żużla wielkopiecowego > 55%, ekspansja w roztworze Na2S04 po 52 tygodniach < 0,5%^b
CEM IV^d	łączna zawartość krzemionkowego popiołu lotnego i pyłu krzemionkowego^0> 25%, ekspansja w roztworze Na2S04 po 52 tygodniach < 0,5%^b

^a Zawartość CjA obliczana jest w % masy z równania CjA = 2,65 AI2O3 - 1,65 Fe^Oj. Wyniki analizy chemicznej cementu przeliczone na substancje wyprażone (bez strat prażenia) należy korygować o zawartość CaCCb i CaSO.t.

¹¹ Badanie sprawdzające wykonywane dwa razy w roku.

^c Nic dopuszcza się składników innych niż klinkier i popiół lotny krzemionkowy (V), który powinien spełniać wymagania: zawartość reaktywnego CaO < 5,0%; zawartość reaktywnego SiOi > 25,0%; straty prażenia < 5,0%. ^ll W cementach CEM IV nie dopuszcza się składników głównych innych niż klinkier, pyl krzemionkowy (D) i popiół lotny krzemionkowy (V).

36