043 6

i |nu lii ji|iV /.mliinic obywalcli do inslytucji pańslwowyih i clii politycznych.

w lalach osiemdziesiątych w większości krajów uprzemysłowionych o orimiacja doktryny państwa i administracji publicznej oznacza poważn;| zmianę teorii wyznaczającej relacje między administracją, prawem i polityką w czołowych krajach zachodnich. Istotą tzw. menedżerskiej doktryny admini stracji publicznej jest implicite akceptacja tezy, że konstytucyjny aparat admini stracyjny nie jest w stanie sprostać zadaniom, jakie niesie globalizacja ekono iniczna w otoczeniu zewnętrznym oraz ekspansja gospodarki rynkowej i roz wój społeczeństwa obywatelskiego wewnątrz jego granic. Reforma menedżerska w administracji publicznej może być oceniana przynajmniej z trzech punktów widzenia:

1.    Prywatyzacja sektora publicznego i wprowadzanie reguł racjonalności ryn kowej w miejsce reguł racjonalności prawnej oznacza de facto uznanie większej efektywności metod sektora prywatnego niż aparatu państwa. Stanowisko takie wywołuje jednak wiele kontrowersji, ponieważ sfera publiczna tylko w ograni czonym stopniu może podlegać kryteriom oceny rynkowej. Administracja zajmuje się wytwarzaniem i dostarczaniem dóbr i usług publicznych, które w ograniczonym stopniu podlegają prawom rynku. Znaczną część wytworów administracji stanowią normy, które podlegają ocenom prawnym lub moralnym, rzadziej ekonomicznym.

2.    Tendencja do prywatyzacji administracji publicznej może być odczytana jako votum nieufności dla konstytucjonalizmu jako podstawy legitymacji instytucji administracji publicznej. Wielu badaczy sądzi, że wprowadzanie modelu menedżerskiego do administracji publicznej podważa pryncypia demokracji parlamentarnej. Następuje zacieranie granic między sferą publiczną a prywatną, które dotychczas były dosyć łatwe do identyfikacji. Zdaniem wielu badaczy tego zagadnienia prywatyzacja administracji publicznej ma granice, które już dały o sobie znać przy okazji reform instytucjonalnych w różnych krajach. Niektórzy politolodzy ostrzegają, że rezygnacja z legitymacji normatywnej w odniesieniu do administracji publicznej osłabia jeszcze bardziej zaufanie obywatela do państwa i polityki.

3.    Reforma w zakresie, w jakim zmierza do decentralizacji administracji państwowej i wprowadzania konsultacyjnych form procesów decyzyjnych, może przyczynić się do rozwoju samorządności, pobudzenia aktywności wspólnot lokalnych i do rozwoju instytucji społeczeństwa obywatelskiego. Może zatem wzmocnić instytucje demokratyczne, znajdujące się najbliżej obywatela.

Bibliografia

Bogason P., 1998, Chan ges in the Scandinavian Model: From Bureaueratic Command to Intcrorganizational Negotiation, Public Administration, vol. 76.

i hu k I>.. I ‘)‘>K, the Modcnuzalion oj ilu I irlli li i 'l\'il Scirit e „( 'mis. (liange and ('ontinulty", Public Administralion, vol. .17.

( Impniiin R., 0’Toole B.J., 1995, Tlić Kole oj the Civil Seirice: A Iraditional Vieir iii Period ■ of Changę, Public Policy and Administration, vol. 10.

I Ilu,on B.A., 1995, A conceptual framework for analyzing bureaucralic pali des and autonomy, American Review of Public Administration, vol. 25, no 2.

i iieenwood J., Wilson D., 1993, Public Administration in Britain Today, London and New York, Koutledge.

lin but R„ 1999, Administracja publiczna — modele, funkcje i struktura, w tym tomie.

Ilmtd Cli., 1990, Public administration: lost an empire, not yetfound a role, [w:] A. Leftwich (red.), New Developments in Political Science, Edward Edgar, London.

I,(błoński A., 1998, Rząd i administracja publiczna, [w:] Polityka vr Polsce w latach '90., A. An toszewski, R. Herbut (red.), Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.

laeobsen K., 1997, Discursive will fonnation and the ąuestion of legitimacy in European politics, Scandinavian Political Studies, vol. 20, no 1.

Isiekcl W.J.M., 1997, Public govemance in the Netherlands: an alternative to Anglo-American Managerialism, Public Administration, vol. 75.

I .me L.M., 1998, lndividualism. civic virtue and public administration, Administration and Society, voł. 20, no 1.

Mricalfe L., 1993, Comńction politics and dynamie conseiratism: Mrs Thatcher manę 'crhd rcYolution, International Political Science Review, vol. 14, no 4.

Miller H.T., 1993, Everyday politics in public administration, American Review ol' Public Administration, vol. 25, no 2.

Peters Guy B., 1993, Searching for a role: the cml senńce in American democracy, International Political Science Review, 1993, vol. 14, no 4.

1'ierre J., 1993, Legitimacy, institutional change and the politics of public administration oi Sweden, International Political Science Review, vol. 14, no 4.

Kliodes R.A.W., 1996, The new governance: goveming without government, Political Sludu"., vol. 44, no 4.

Ridley F.F., 1996, The new public management in Europę: comparatirc perspn li\< Pubie Policy and Administration, vol. 11, no 1.

Roiiban L., 1993, France in search of a new admini strative order, International Polilu ul e ie . Review, vol. 14, no 4.

iinith M.J.. 1998, Reconceptualizing the British State: Theoretical and Empirical < 'hallcngi ■ Central Govemment, Public Administration, vol. 76.

'.picer M.W., 1995, The Founders, The Constitution and Public Administralion. (leorgeiowii University Press.